Mięsak prążkowanokomórkowy (rhabdomyosarcoma) jest nowotworem pochodzącym z mięśni szkieletowych, które uzyskały zdolność do niekontrolowanego przez organizm wzrostu. "Rozróżnia się różne rodzaje tego mięsaka, które różnią się m. in. stopniem, w jakim przypominają dojrzałą tkankę mięśniową i co za tym idzie, agresywnością. Generalnie można powiedzieć, że im mniej nowotwór przypomina prawidłowy mięsień (im mniej jest zróżnicowany), tym szybciej może się dzielić i przerzutowa - a co za tym idzie ma większą złośliwość" - tłumaczył w rozmowie z PAP Maciej Cieśla.

Jak wyjaśnił, obecnie do leczenia stosuje się terapię skojarzoną. Guz wycina się, a następnie dodatkowo naświetla go (radioterapia) i poddaje działaniu chemioterapeutyków. Projekt "Nowa strategia leczenia mięsaka prążkowanokomórkowego: indukcja różnicowania nowotworu" ma na celu opracowanie podejścia terapeutycznego dla tego częstego nowotworu wieku dziecięcego.

"Chcemy dowiedzieć się, czy istnieje możliwość zawrócenia komórek nowotworowych z drogi prowadzącej do powstania mięsaka za pomocą związków hamujących aktywność oksygenazy hemowej-1. Białko to chroni komórki nowotworu przed śmiercią i zwiększa tempo wzrostu mięsaka" - opisał badacz.

Jak zapowiedział, nowa terapia miałaby na celu, poprzez zahamowanie aktywności oksygenazy, poprawienie odpowiedzi na leczenie chemio- i radioterapią przy równoczesnym zmniejszenie złośliwości i skłonności do przerzutowania mięsaka.

"Badania nad zwiększeniem zróżnicowania nowotworów i zmniejszeniem w ten sposób ich agresywności, np. niektórych rodzajów białaczek są obecnie prowadzone. Nie ma natomiast analogicznych badań dotyczących mięsaka prążkowanokomórkowego, szczególnie w aspekcie zahamowania aktywności oksygenazy hemowej" - zapewnił stypendysta.

Badania Macieja Cieśli będą prowadzone na modelu komórkowym - tzn. na komórkach hodowanych in vitro, poza organizmem. Komórki te zostały pobrane z guzów o różnym stopniu złośliwości i na nich testowane będą związki hamujące oksygenazę. Także na tym modelu prowadzone będą wszystkie badana prowadzące do lepszego zrozumienia, co powoduje powstawanie mięsaka.

W czasie pisania pracy magisterskiej Maciej Cieśla zaobserwował, że komórki macierzyste mięśni, w których sztucznie zwiększono poziom oksygenazy hemowej-1 słabiej różnicują w dojrzałe komórki mięśniowe, a podane myszom tworzą guzy i przerzutują do płuc. Taki obraz jest charakterystyczny dla mięsaka. Badacz zakłada więc, że zahamowanie aktywności oksygenazy powinno poprawić zróżnicowanie nowotworu, zmniejszyć tworzenie guzów i zapobiec przerzutom. Sprawdzenie możliwości takiej terapii jest celem jego projektu, dofinansowanego przez FNP kwotą 105,5 tys. zł.

Wsparcie z programu VENTURES otrzymują projekty mające zastosowanie w gospodarce, realizowane przez studentów, absolwentów i doktorantów. Jego celem jest podniesienie atrakcyjności pracy naukowej w Polsce, zainteresowanie młodych uczonych pracą naukową, a także zwiększenie liczby projektów, których wyniki mogą być wdrożone w działalności gospodarczej.

Program VENTURES jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

PAP - Nauka w Polsce, Karolina Olszewska

agt/bsz