Jętki to niezwykłe owady. Ich postać larwalna potrafi żyć w wodzie nawet kilka lat, po czym przekształca się w dorosłego osobnika, który ma tylko jeden cel - złożyć jaja. Żyje burzliwie, ale krótko, zaledwie przez kilka dni, a czasami jeden dzień - od świtu do zmroku. Ma nawet uwstecznione narządy gębowe, żeby nie tracić czasu na szukanie pożywienia.

Co roku można podziwiać brązowe chmary tych owadów, przypominające ogromne roje pszczół. W Polsce doskonałym miejscem do obserwowania majowo-czerwcowych jętek jest półwysep Hel.

Można się domyślać, że 100 mln lat temu scenariusz miał wyglądać podobnie. Niestety, kiedy po gorączkowym dniu i szczęśliwie zakończonych zalotach jętka miała złożyć jaja, spadła na nią kropla żywicy, która przedwcześnie przerwała i tak krótki żywot owada.

Żywica zmieniła się w bursztyn, dzięki czemu jętka przetrwała aż 100 mln lat.

"Zrozumienie ekologii i historii jętek jest ważne częściowo dlatego, że są one jednym z najważniejszych źródeł pożywienia dla ryb na świecie" - tłumaczy George Poinar Jr, entomolog z Oregon State University, który opisał nowy okaz. Gatunek otrzymał nazwę Vetuformosa buckleyi.

Jak dodaje, to pierwszy przypadek, kiedy udokumentowano tak długie czułki i pokładełko u owada. Pokładełko jest narządem, służącym owadom do składania jaj. U dzisiejszych jętek pokładełka nie występują.

"Ten gatunek jest już wymarły. Prawdopodobnie składał jaja na określonym podłożu, które przestało istnieć, a wraz z nim - przestał istnieć gatunek. Nie jest dobrze być zbyt wąsko wyspecjalizowanym" - podsumowuje Poinar.

PAP - Nauka w Polsce

krx/ agt/