Zespół europejskich astronomów odkrył i zbadał najdalszy kwazar we wszechświecie. Obiekt ten znajduje się 12,9 miliarda lat świetlnych od nas. Jest najjaśniejszym zaobserwowanym obiektem z wczesnej ery życia wszechświata.
Odległość 12,9 miliarda lat świetlnych oznacza, że obserwujemy światło kwazara, które wyemitował on w momencie gdy wszechświat miał zaledwie 770 milionów lat. Odległość ta odpowiada przesunięciu ku czerwieni z = 7,1.
Kosmologiczne przesunięcie ku czerwieni, (inaczej redshift, oznaczany literą z) jest miarą tego, jak bardzo rozszerzył się wszechświat od momentu wyemitowania światła przez dany obiekt, do chwili zaobserwowania go na Ziemi. Wynikiem ekspansji wszechświata jest przesuwanie się linii widmowych w stronę fal dłuższych. W przypadku światła widzialnego będzie to przesunięcie w stronę koloru czerwonego, a nawet do zakres podczerwieni.
Badany kwazar otrzymał oznaczenie ULAS J1120+0641, w którym skrót ULAS to nazwa przeglądu nieba UKIDSS Large Area Survey, a cyfry po literze J oznaczają pozycję obiektu na niebie.
ULAS J1120+0641 jest najdalszym zaobserwowanym kwazarem, kolejny ma przesunięcie ku czerwieni równe z = 6,4, co odpowiada odległości 12,8 mld lat świetlnych. Jednak palma pierwszeństwa w odległości od Ziemi przypada obecnie rozbłyskowi gamma (z = 8,2) oraz galaktyce (z = 8,6).
"Pięć lat zajęło nam odnalezienie tego obiektu - wyjaśnia Bram Venemans, jeden z autorów publikacji opisującej wyniki badań, która ukaże się w czasopiśmie +Nature+. - Szukaliśmy kwazara o przesunięciu ku czerwieni większym niż z = 6,5. Odnalezienie jeszcze dalszego jest miłą niespodzianką."
Zespół badawczy przejrzał miliony obiektów w katalogu podczerwonego przeglądu nieba ULAS. Wytypowanych kandydatów na odległe kwazary obserwowano następnie za pomocą Bardzo Dużego Teleskopu VLT, należącego do Europejskiego Obserwatorium Południowego ESO, a także przy użyciu teleskopu Gemini North. Do sprawdzenia wyników badań wykorzystano też kilka innych teleskopów.
Badania odległego kwazara dostarczą astronomom informacji na temat ery rejonizacji, wczesnej epoki życia wszechświata, trwającej od około 150 milionów do 800 milionów lat po Wielkim Wybuchu. W okresie jej trwania ultrafioletowe światło pierwszych gwiazd rozdzieliło atomy wodoru na protony i elektrony, czyniąc ten gaz przezroczystym dla światła.
PAP - Nauka w Polsce
cza/ agt/bsz
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
