Spodziectwo jest efektem zaburzeń w rozwoju cewki moczowej i objawia się tym, że jej ujście znajduje się nie na końcu prącia, ale po jego spodniej (brzusznej) stronie, a nawet w okolicach moszny.

Ta wada wrodzona ma różne stopnie ciężkości - może stanowić niewielki defekt kosmetyczny, a w poważniejszych postaciach utrudniać oddawanie moczu i aktywność seksualną. Większość dzieci z tym zaburzeniem przechodzi operację chirurgiczną w drugim roku życia, ale nawet wówczas problemy natury medycznej, seksualnej czy psychologicznej mogą utrzymywać się w wieku dorosłym.

Z raportu pt. "Zdrowie kobiet w wieku prokreacyjnym 15-49 lat" z 2006 r. wynika, że w Polsce częstość występowania spodziectwa wynosi 13,08 na 10 tys. żywych urodzeń chłopców.

Pojawiały się sugestie, że wada ta może być spowodowana oddziaływaniem na płód chemikaliów obecnych w środowisku. Jednak nie znaleziono decydujących dowodów na ten temat.

Istnieją natomiast przesłanki, że zaburzenie to ma uwarunkowania genetyczne, bowiem chłopcy ze spodziectwem częściej mają krewnych, którzy urodzili się z tą wadą.

Poszukując genetycznego podłoża częstszych postaci spodziectwa naukowcy z King's College w Londynie i z Radboud Universiteit w Njimegen (w Holandii) razem z kolegami ze Szwecji i USA przeprowadzili analizy genetyczne wśród 900 chłopców z Holandii, z czego u 436 stwierdzono spodziectwo. Analizę powtórzono następnie w grupie 133 holenderskich chłopców ze spodziectwem oraz ich krewnych, a także wśród 266 szwedzkich pacjentów z tą wadą i 402 jej pozbawionych.

Okazało się, że dwa warianty genu DGKK były silnie związane z ryzykiem spodziectwa. Chłopcy posiadający któryś z nich od 2 do 3 razy częściej przychodzili na świat z tą wadą niż ci, którzy nie posiadali żadnego z nich.

Jak wyliczyli naukowcy, jeden z tych wariantów może przyczyniać się niemal do jeden trzeciej wszystkich przypadków spodziectwa.

Gen DGKK koduje enzym - kinazę diacyloglicerolu typu 2, która jest produkowana w łożysku oraz jądrach i reguluje równowagę między dwiema cząsteczkami tłuszczowymi, odpowiedzialnymi za przekazywanie sygnałów miedzy komórkami. Gen DGKK jest zlokalizowany na chromosomie płciowym X, jest więc przekazywany synom przez matki.

"Ciągle nie wiemy, w jaki dokładnie sposób warianty tego genu przyczyniają się do spodziectwa, dlatego konieczne są dalsze badania, które pozwolą ocenić, czy inne geny i czynniki środowiska mogą brać udział w rozwoju tej wady" - komentuje współautorka pracy dr Jo Knight.

Z kolei prof. Ieuan Hughes z Cambridge University, który nie brał udziału w badaniach jest przekonany, że w rozwoju spodziectwa uczestniczy raczej wiele genów, które ze sobą wzajemnie oddziałują.

PAP - Nauka w Polsce, Joanna Morga

agt/bsz