Na wiosnę samice pszczoły murarki ogrodowej (Osmia rufa) budują gniazda - nie są to jednak wspólne osiedla w rodzaju ula, a skromne inkubatory dla ich potomstwa.

Zwykle wykorzystują korytarze wydrążone w drewnie przez inne owady. Na dnie takiego korytarza pszczoła umieszcza nieco pyłku i nektaru oraz pojedyncze jajo, po czym zalepia wejście błotem. Na tej przegrodzie umieszcza kolejną porcję pokarmu i następne jajo, po czym powtarza tę czynność wielokrotnie, tworząc szereg oddzielonych ścianami cel.

W ciągu kilku następnych miesięcy z jaj wykluwają się larwy, które zjadają pyłek i nektar. Potem przędą kokon, przekształcają się w postać dorosłą i zapadają w sen zimowy, by na wiosnę mocnymi żuwaczkami otworzyć sobie drogę do wolności poprzez warstwę błota o grubości od 2 do 6 milimetrów.

Jednak plany potomstwa zapobiegliwej pszczoły może pokrzyżować mała mucha Cacoxenus indagator.

Korzystając z chwili nieuwagi pszczoły składa ona do ośmiu jaj w niezalepionej jeszcze błotem celi. Larwy muchy zjadają nektar i pyłek, po czym się przepoczwarzają, a pszczela larwa ginie z głodu. Trzymilimetrowe muchy rozpoczynają swoje dorosłe życie będąc zamurowane. Zwykle (w 2/3 przypadków) uwalania je mimochodem któraś z pszczół pozostałych przy życiu w innych celach - ale nie zawsze.

Jak wykazał Erhard Strohm z uniwersytetu w Ratyzbonie (Niemcy), nie mając innego wyjścia, muchy wciskają głowę w szczeliny w zaschniętym błocie, po czym rozsadzają je głową. Głowa może bowiem zwiększać swoją objętość dzięki czasowemu wypełnieniu odpowiednio przystosowanej jej części hemolimfą - owadzim odpowiednikiem krwi. PMW

PAP - Nauka w Polsce

agt/bsz