"W dniu zwycięstwa Polska, jako pierwszy kraj, który przeciwstawił się Trzeciej Rzeszy, będzie kroczyć na czele parady zwycięstwa" - te słowa wypowiedziane przez Hugh Daltona, brytyjskiego ministra wojny gospodarczej do polskich żołnierzy w Perth w Szkocji w Wigilię Bożego Narodzenia w 1940 r. przywołuje <strong>Jonathan Walker we wstępie do książki "Polska osamotniona. Dlaczego Wielka Brytania zdradziła swojego najwierniejszego sojusznika?"</strong>. Publikacja ukazała się nakładem Wydawnictwa Znak.
Jak podkreśla Walker, Polacy ufali sojusznikom, jednak nie dane im było wybić się z aliancka pomocą na wolność, nie mówiąc już o udziale w paradzie zwycięstwa w roku 1946. "Brytyjskie próby udzielenia pomocy Polakom w trakcie kryzysu 1944 roku miały, w najlepszym razie, ograniczony charakter - ale czy można było zrobić cokolwiek więcej?" - pyta autor.
Jak zauważa, w rzeczywistości Wielka Brytania miała w Polsce bardzo niewiele interesów strategicznych. "Kiedy we wrześniu 1939 roku Adolf Hitler najechał Rzeczpospolitą, Brytyjczycy wypowiedzieli wojnę Niemcom. Uczynili tak z powodu udzielonych przez premiera Arthura Neville'a Chamberlaina gwarancji dla Polski, złożonych sześć miesięcy wcześniej" - przypomina Walker. "Być może był to jedynie gest przeciwko wszelkiej agresji w całej Europie, gdyż faktycznie Wielka Brytania nie była w stanie wypełnić swych zobowiązań, a to, że nie udzieliła Polsce znaczącej pomocy, miało być poważnym obciążeniem moralnym dla jej ministrów wojny" - dodaje.
Polacy przelewali krew od pierwszego do ostatniego dnia wojny. Brali udział we wszystkich większych bitwach. Mieli swój wkład w niezwykłe sukcesy alianckiego wywiadu. I czynnie stawiali opór nazistom w okupowanym kraju. A jednak Polska, ta czwarta aliancka siła, w dniu zwycięstwa nad Hitlerem leżała u stóp totalitarnego zbrodniarza i dyktatora - Stalina.
Jak zauważa Walker, ironią losu jest to, że Wielka Brytania włączyła się w wojnę za sprawą Polski, a po alianckim zwycięstwie głównym poszkodowanym stała się właśnie Rzeczpospolita. "Czy jedyną możliwością, jaką mógł wybrać Winston Churchill i jego rząd, było tak łatwe zaakceptowanie sowieckiej dominacji nad Polską i Europą Wschodnią jako ceny za pomoc w pokonaniu Hitlera? A może Wielka Brytania i powołane do prowadzenia nieregularnych działań wojennych SOE mogli uczynić więcej dla ocalenia ludności polskiej w czasie kryzysowego roku 1944?" - to pytania, na które stara się znaleźć odpowiedź Walker.
***
Jonathan Walker - pisarz i publicysta, członek brytyjskiej komisji do badań nad historią wojskowości, autor wielu artykułów i książek. W jego dorobku znajdują się m.in. Aden Insurgency. The Savage War In South Arabia 1962 - 67 oraz The Blond Tub. General Gough and the Battle of Bullecourt 1917. ESZ
PAP - Nauka w Polsce
agt/ kap/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
