Geofizycy badający trzęsienie ziemi na Haiti z 12 stycznia spotkali się z przedstawicielami ONZ. W spotkaniu uczestniczył także prezydent Haiti Rene Garcia Preval. Uczestnicy spotkania rozmawiali o tym, jak najnowsze pomiary mogą pomóc w podejmowaniu decyzji prewencyjnych w razie trzęsień ziemi w przyszłości. Wiele pomiarów geodezyjnych wskazuje, że ostatnie trzęsienie o sile 7 stopni w skali Richtera spowodowało rozciągnięcie uskoku znajdującego się na południe od stolicy Haiti Port-au-Prince, zwiększając prawdopodobnie napięcie wzdłuż innego odcinka tego samego uskoku, który znajduje się jeszcze bliżej stolicy Haiti - informuje pismo "Nature".

Geofizyk z Uniwersytetu Purdue Eric Calais, który od wielu lat prowadzi badania na Haiti postuluje podjęcie działań mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa na wypadek kolejnego silnego trzęsienia ziemi. Naukowiec koordynuje prace trzech zespołów dokonujących pomiarów terenowych, instalujących sprzęt GPS oraz współpracuje z policją i kościołami by określić najbezpieczniejsze miejsca, w których można rozmieścić sprzęt wspomagający działania ratunkowe w razie wystąpienia kolejnego silnego trzęsienia zieGi.

"ONZ ma plan zaangażowania rządu haitańskiego do wspierania organizacji pozarządowych i naukowców w pracach nad bezpieczną odbudową miasta" - powiedział Calais.

Falk Amelung wraz z kolegami z Uniwersytetu z Miami po przeanalizowaniu danych satelitarnych zasugerował, by przenieść główną infrastrukturę stolicy Haiti o kilka kilometrów na północ, co mogłoby zapobiec kolejnym zniszczeniom miasta w przyszłości.

Naukowcy wykorzystują sejsmometry i radary do zlokalizowania epicentrów wstrząsów i mierzenia ruchów tektonicznych od czasu styczniowego wstrząsu. Dane zostaną wykorzystane do stworzenia symulacji uwalniania się naprężeń powstających w wyniku nacierania na siebie płyt tektonicznych. Z kolei francuscy specjaliści przygotowują statek, który umożliwi im opuszczenie sejsmografów na dno oceanu w pobliżu systemu uskoków tektonicznych.

Brytyjczycy i Amerykanie tworzą mapy na podstawie pomiarów dokonanych przy pomocy radarów interferometrowych. Pomiary są dokonywane co kilka dni, kiedy satelity przelatują nad Haiti. Dzięki nim chcą zdobyć wiedzę o tym gdzie dokładnie nastąpi trzęsienie i obliczyć jak silne jest napięcie i gdzie się kumuluje.

Interferometr to przyrząd pomiarowy oparty na zjawisku interferencji fal. Zasada działania opiera się na nakładaniu na siebie dwóch fal spójnych, co prowadzi do powstania obszarów, wygaszania oraz wzmacniania drgań. Obserwacja powstających wzorów interferencyjnych umożliwia po odpowiednich obliczeniach uzyskanie bardzo dokładnych pomiarów.

"Głównym naszym problemem jest to, że nie wiemy zbyt wiele o historii trzęsień na Haiti. W innych miejscach np. na uskoku północnoanatolijskim czy uskoku na Morzu Martwym widzimy skupiska trzęsień ziemi, które występowały na przestrzeni tysięcy lat, dając podstawowe dane do obliczenia naprężeń w tych uskokach" - zaznacza Yann Klinger z Instytutu Geofizyki w Paryżu.

Geolodzy zmierzyli dotychczas, że między płytami tektonicznymi: północnoamerykańską i karaibską relatywne ruchy sięgają około 20 milimetrów rocznie. Jednak teren jest poorany licznymi uskokami w miejscach, w których stykają się obie płyty i szczegółowe dane o tych zmianach są niejasne.

Uskoki Septentrional i Enriquillo na krawędziach tych dwóch płyt tektonicznych wbijają się głęboko w północne i południowe wybrzeża Haiti. Uskok Enriquillo, który jest na południe od Port-au-Prince przesunął się około 7 milimetrów podczas trzęsienia w ubiegłym miesiącu. O taką odległość każdy z uskoków przemieszcza się w ciągu roku. Geofizycy szacują, że inne uskoki - np. podwodne - przesuwają się w tempie około 6 milimetrów na rok.

Po raz ostatni trzęsienie ziemi o podobnej sile nawiedziło Haiti w osiemnastym wieku. Przesuwcze trzęsienia ziemi uruchamiają się przez dziesięciolecia po długich okresach ciszy, dlatego geofizycy są zmotywowani do rozwinięcia symulacji, która wskazałaby jak trzęsienie ziemi na jednym odcinku uskoku oddziałuje na pozostałe segmenty, a także na sąsiednie uskoki. KRF

PAP - Nauka w Polsce

kap