Są o tym przekonani badacze naturalnych stanowisk topoli osikowej - jednego z najważniejszych i najpowszechniejszych w Ameryce Północnej gatunków drzew liściastych. Skok stężenia dwutlenku węgla w atmosferze w ostatnim półwieczu przyspieszył tempo ich wzrostu o całe 50 proc. - ustalili naukowcy z University of Wisconsin-Madison i University of Minnesota w Morris (UMM). Podobnej reakcji nie zauważono u innych gatunków, np. dębu i sosny.

Biorąc pod uwagę, że około 30 proc. lądów na Ziemi porastają lasy, i że rośliny absorbują z powietrza dwutlenek węgla, po czym wiążą go w swoich tkankach, ich znaczenie dla klimatu jest zasadnicze. Zwłaszcza lasy półkuli północnej pełnią rolę pochłaniaczy dwutlenku węgla, pomagając równoważyć wzrost stężenia gazów cieplarnianych, groźnych dla stabilności klimatu.

O skoku tempa wzrostu naukowcy dowiedzieli się, badając niemal tysiąc drzew w stanie Wisconsin. Wśród gatunków, przeważa tam topola osikowa i brzoza. Analizowano okazy mające od 5 do 76 lat. Wyniki analiz słojów drzew (mówiące o corocznych przyrostach rośliny) naukowcy zestawili z danymi nt. emisji dwutlenku węgla. Zauważyli dzięki temu zależność pomiędzy tempem wzrostu roślin a zmianą składu chemicznego powietrza.

Efekt ten może mieć zaskakujące konsekwencje ekologiczne na dużą skalę - spekulują autorzy badania. Topola osikowa przeważa w górach i na zalesionej północy Ameryki Północnej - w Kanadzie i północnych stanach USA. Uważa się, że gatunek ten, jak i mu pokrewne, silnie oddziałują na swoje otoczenie, np. na skład gatunkowy roślin i zwierząt oraz na dynamikę całych ekosystemów.

Autorzy badania sugerują, że warto ponownie ocenić, ile węgla mogą wiązać rosnące na północy lasy. "Nie można zakładać, że lasy, w których jest obecna topola osikowa, pochłoną cały nadmiar gazu. Proces ten osiągnie pewien poziom, po czym się zatrzyma - uważa Don Waller z Wisconsin-Madison. ZAN

PAP - Nauka w Polsce

kap