<strong>Pozostałości po łaźniach wzniesionych dla żołnierzy I Legionu Italskiego odnalazł w okolicy miasta Swisztow międzynarodowy, interdyscyplinarny zespół badawczy Ekspedycji Archeologicznej Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Zarówno ich wielkość, wystrój architektoniczny i rozplanowanie wykracza daleko poza standardy obozu legionowego. Bogate stanowisko archeologiczne położone nad Dunajem, kilka kilometrów na wschód od współczesnego miasta Swisztow, znane jest archeologom od dawna.</strong> Mieści się tutaj antyczne miasto Novae badane przez polskich specjalistów już od 1960 roku, ale poznaniacy dołączyli do ekspedycji 10 lat później. Od 1988 roku nieprzerwanie poznańską ekspedycją kieruje dr Andrzej B. Biernacki. W jej skład wchodzą również specjaliści z Bułgarii i Ukrainy. Oprócz archeologów co roku przyjeżdżają tutaj architekci, historycy sztuki, epigraficy, archeozoolodzy, numizmatycy i konserwatorzy. Badania prowadzone są dzięki wieloletniej umowie międzynarodowej zawartej miedzy Uniwersytetem im. A. Mickiewicza w Poznaniu a Instytutem Archeologii i Muzeum Bułgarskiej Akademii Nauk w Sofii.
Lokalizacja łaźni była znana archeologom już wcześniej, ale teraz skupiono się na jej eksploracji w ramach realizowanego od 2008 projektu badawczego finansowanego przez MNiSzW "Wielka łaźnia legionowa w Novae /Moesia Inferior/ II-IV. Architektura, infrastruktura, styl życia."
Archeolodzy skoncentrowali tegoroczne prace wykopaliskowe w południowo-zachodniej i północno-zachodniej części kompleksu łaźni legionowej. Głównymi ich celem było odkrycie końcowych murów, południowego oraz zachodniego, zamykających zespół łaźni. Zidentyfikowane mury w południowo-zachodnim narożniku zespołu łaźni. Bardzo dobrze zachował się ten południowy - aż do wysokości 3,5 m. W północnym licu muru zachowały się trzpienie żelaznych gwoździ. Są to pozostałości po mocowaniach glinianych bobin, które wchodziły w skład systemu przyściennego centralnego ogrzewania powietrzem.
W tym roku zlokalizowano także pozostałości latryny na terenie łaźni legionowej umiejscowionej w południowo-zachodniej stronie potężnej palestry - basilica discoperta. Jej szerokość wynosi ponad 7 metrów. Posadzkę wykonano z dużych ceramicznych dachówek.
Sondaż z widocznymi konstrukcjami latryny w zespole łaźni legionowej. Widok od strony południowej. Fot.A.B.Biernacki
"Na północnym i południowym krańcu posadzki zachowały się charakterystyczne dla latryn rzymskich kamienne bloki z rynnowatym wyżłobieniem dla przepływu wody umożliwiającej zachowanie higieny osobistej przez użytkowników toalety" - wyjaśnia kierujący badaniami dr Andrzej B. Biernacki.
Archeolodzy kontynuowali również prace w północno-zachodnim narożniku łaźni legionowej w ramach dużego, prostokątnego pomieszczenia, którego funkcji dotychczas nie udało się określić.
Oprócz regularnych prac wykopaliskowych prowadzono szerokopłaszczyznowe studia architektoniczne i stratygraficzne, dzięki którym badacze będą mogli ustalić poszczególne fazy funkcjonowania łaźni. Już teraz ustalono, że powierzchnia całego kompleksu wynosiła około 7500 metrów kwadratowych. Pierwszy budynek powstał za rządów Hadriana (117-138 r.), kolejny, wraz z palestrą pełniącą funkcję elementu łączącego obie konstrukcje, za Antoninusa Piusa (138-161 r.).
"Niniejsze łaźnie legionowe w Novae, mogły być swoistą nagrodą cesarzy, dla żołnierzy I Legionu Italskiego za waleczność i odwagę w wojnach z Dakami. Tłumaczyłoby to wielkość łaźni, ich wystrój architektoniczny i rozplanowanie wykraczające daleko poza standardy obozu legionowego" - zaznacza dr Biernacki.
Podczas tegorocznej kampanii wykopaliskowej odkryto także sporo interesujących zabytków ruchomych. Warte odnotowania są fragmenty amfor północno-afrykańskich jak również biżuteria - żelazny pierścień z oczkiem z kamienia półszlachetnego i gemma z przedstawieniem Fortuny.
PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski bsz
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
