Na łamach pisma "Naturwissenschaften" naukowcy opisali, jak schwytane w taką pszczelą pułapkę szerszenie giną w ciągu 10 minut. Badano odmianę szerszeni japońskich, które osiągają do 5 cm długości, pożerają pszczele larwy i niszczą ul.

Jeśli pszczoły na czas spostrzegą przeciwnika, błyskawicznie formują szyk obronny. Obecnie wiadomo, że samo produkowane w kuli wnętrzu ciepło nie gwarantuje eliminacji zabicia szerszeni.

"Umieją one przetrwać 10 minut w temperaturze do 47 st. C, a temperatura wewnątrz kuli pszczół nie przekracza 46 st. C" - opowiada jeden z autorów badania, Fumio Sakamoto z japońskiego Kyoto Gakuen University.

Współpracownicy Sakamoto przeprowadzili eksperyment, dokonując we wnętrzu pszczelej kuli różnych pomiarów. Uśpione szerszenie przykleili do czubka termometru albo do wlotu czujnika gazu. Gdy owady się obudziły, urządzenia wetknięto do uli.

Wokół drapieżników natychmiast uformowały się kule z pszczół. Gdy temperatura wewnątrz takiej kuli wzrosła do ponad 45 st. C, gwałtownie przybyło również dwutlenku węgla.

W innym eksperymencie naukowcy zauważyli, że w atmosferze stosunkowo bogatej w dwutlenek węgla obniża się temperatura, w której szerszenie mogą przeżyć przez 10 minut. "Doszliśmy zatem do wniosku, że wyprodukowany przez pszczoły wewnątrz kuli dwutlenek węgla jest - obok temperatury - bardzo ważnym czynnikiem, stanowiącym element strategii obronnej pszczół" - dodał Sakamoto.

Okazało się też, że pszczoły walczą z wrogami w dwóch etapach. "Szerszeń może zginąć już w ciągu pierwszych pięciu minut, gdy dochodzi do największej produkcji ciepła i emisji dwutlenku węgla" - opowiada Sakamoto. Przez pięć kolejnych minut pszczoły latają wokół napastnika, by upewnić się, czy jest martwy. ZAN

PAP - Nauka w Polsce

agt/bsz