Przeprogramowane komórki

Za najważniejsze odkrycie roku redaktorzy "Science" uznali badania nad przeprogramowaniem żywych komórek - w ten sposób można by uzyskać ze zwykłych komórek pobranych od chorego człowieka komórki macierzyste, które dałoby się wykorzystać w leczeniu, albo bezpośrednio zamienić jeden rodzaj komórek w inny - lecząc na przykład cukrzycę czy chorobę Parkinsona. Metoda pozwoliłaby uniknąć wątpliwego pod względem etycznym korzystania z płodowych komórek macierzystych.

Zobaczyć egzoplanety

Astronomom udało się po raz pierwszy zaobserwować przy pomocy teleskopów planety usytuowane poza Układem Słonecznym. Wcześniej odkrywanie innych układów planetarnych wymagało analizy zachowania ich macierzystych gwiazd. Teraz wystarczy program komputerowy zaciemniający na cyfrowym zdjęciu światło macierzystej gwiazdy. Pierwsza zaobserwowana w taki sposób planeta okrąża gwiazdę Fomalhaut, odległą od Ziemi o 25 lat świetlnych.

Geny raka

Udało się znaleźć kilkanaście mutacji, które sprzyjają przekształcaniu się zdrowej komórki organizmu w komórkę nowotworową. Powinno to pomóc w opracowaniu skuteczniejszych metod leczenia.

Gorące nadprzewodniki

Nowa rodzina nadprzewodników - związki lantanu, żelaza i arsenu - przewodzi prąd elektryczny bez strat w wysokich temperaturach (to znaczy w temperaturze kilkudziesięciu stopni powyżej zera bezwzględnego).

Białka w akcji

Udało się zaobserwować działanie białek - przyłączanych do komórek. Cząsteczki białka "tańczą", zmieniając formę, dopóki nie przybiorą właściwej postaci.

Magazyn energii

Znacznie tańszy od dotychczas stosowanej platyny kobaltowo- fosforowy katalizator pozwala z dużą sprawnością wytwarzać wodór z wody w procesie elektrolizy, dzięki czemu można wykorzystać nadwyżki energii słonecznej czy wietrznej. Spalając wodór w ogniwie paliwowym, można ponownie wyprodukować energię elektryczną.

Jak powstaje ryba

Nowatorski film, zrealizowany przy pomocy specjalnego mikroskopu, przedstawia rozwój małej ryby- danio pręgowanego - od stadium pojedynczej komórki aż do zarodka składającego się z 16 000 komórek.

Tłuszcz, który odchudza

Szczególny rodzaj tkanki tłuszczowej - tkanka tłuszczowa brązowa - ma wyjątkowo dużo produkujących energię mitochondriów. Badania nad tą tkanką mogą pomóc w leczeniu otyłości.

Kwestia wagi

Zastosowanie potężnych komputerów pozwoliło obliczyć masę protonu i określić silne oddziaływania w jądrze atomowym

Genom mamuta

Dzięki nowym, szybszym metodom odczytywania DNA udało się odczytać 80 procent genomu mamuta. Być może w przyszłości da się odtworzyć ten gatunek. PMW

PAP - Nauka w Polsce

bsz