Wieczorem psychiczny stres powoduje słabsze wydzielanie związanych z zagrożeniem hormonów przy takim samym pobudzeniu układu sympatycznego. Może to oznaczać większą wrażliwość organizmu na trudne sytuacje.
Naukowcy z Uniwersytetu Hokkaido na łamach pisma „Neuropsychopharmacology Reports” przestrzegają przed nadmiernym denerwowaniem się wieczorami. W tym czasie, jak wskazuje nowe badanie, ludzki organizm może być bardziej podatny na szkodliwe skutki stresu.
W projekcie wzięło udział 27 młodych, zdrowych ochotników z typowymi zwyczajami dotyczącymi godzin pracy i snu. Naukowcy postanowili sprawdzić zależną od dnia aktywność osi podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA - ang. hypothalamic-pituitary-adrenal) w odpowiedzi na stres.
Układ ten łączy centralny układ nerwowy z systemem hormonalnym. Po aktywacji osi HPA, jak wyjaśniają badacze, przez kolejne godziny wydzielany jest kortyzol zwany czasami hormonem stresu. Pozwala to na zwiększenie produkcji energii przez organizm w obliczu zagrożenia.
Poziom kortyzolu zależy jednak także od zegara biologicznego – rano rośnie, a wieczorem opada. W swoim badaniu, naukowcy zmierzyli więc poziom kortyzolu u ochotników wystawiając ich na sytuację stresową o różnych porach dnia.
Uczestnicy musieli przeprowadzić prezentację przed profesjonalną komisją i kamerą, a także wykonać w głowie matematyczne obliczenia.
Projekt pokazał wyraźny wpływ pory dnia. Poziom kortyzolu u ochotników był znacząco wyższy, kiedy stresujące zadanie wykonywali nad ranem, niż gdy musieli zrobić to wieczorem.
Jednak tętno uczestników było podobne, niezależnie od godziny. Rytm serca jest tymczasem powiązany z aktywnością układu sympatycznego – części układu nerwowego, która natychmiastowo reaguje na stresową sytuację. Może mieć to niebagatelne znaczenie – uważają naukowcy.
„Organizm odpowiada na poranny stres przez aktywację osi HPA i sympatycznego układu nerwowego, ale wieczorem musi reagować tylko przez aktywację układu współczulnego. Nasze badanie sugeruje możliwą większą wrażliwość na stres wieczorem” - wyjaśnia prof. Yujiro Yamanaka, autor badania.
Znaczenie mogą mieć też osobiste predyspozycje. „W ocenie reakcji na stres i jej zapobieganiu ważne jest też jednak, aby uwzględnić indywidualny zegar biologiczny danej osoby” - dodaje naukowiec.
Więcej informacji:
https://www.alphagalileo.org/en-gb/Item-Display/ItemId/171285 (PAP)
mat/ ekr/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
