Powodzie na Amazonce pojawiają się obecnie pięć razy częściej i mają znacznie większą skalę, niż sto lat temu – wynika z najnowszej analizy opublikowanej w ”Science Advances”.
Od początku XX wieku w leżącym nad Amazonką brazylijskim mieście Manaus dokonywano codziennych pomiarów poziomu wody w rzece. Tymi danymi obejmującymi 113 lat zajął się zespół naukowców pod kierunkiem dr Jonathana Barichivicha z Universidad Austral de Chile.
Z ich analizy wynika, że ekstremalne powodzie na Amazonce stały się w ostatnich 20-30 lat dużo częstsze. Na początku XX wieku duże powodzie, podczas których poziom wody przekracza 29 m – czyli stan alarmowy w Manaus – zdarzały się średnio co 20 lat. Obecnie powodzie o takiej skali odnotowuje się tam średnio co cztery lata.
”Z kilkoma wyjątkami w latach 2009-2015 ekstremalne powodzie nawiedzały dorzecze Amazonki każdego roku” – dodaje Barichivich.
Według naukowców zjawisko to wynika z silniejszej tzw. cyrkulacji Walkera, termicznej komórki wzdłuż równika, wywołanej różnicą temperatur między zachodnim Atlantykiem i wschodnim Atlantykiem. Ten system cyrkulacji powietrza wpływa na pogodę i opady w tropikach.
”Dramatyczny wzrost powodzi spowodowany jest zmianami w otaczających [Amazonię] morzach, zwłaszcza w Oceanie Atlantyckim i Pacyfiku oraz ich wzajemnym oddziaływaniu. Wskutek silnego ocieplenia Atlantyku i w tym samym czasie ochłodzenia Pacyfiku zachodzą zmiany w cyrkulacji Walkera, która wpływa na [większe] opady w Amazonii” – tłumaczy współautor badania i publikacji, prof. Manuel Gloor z Uniwersytetu Leeds.
Niepokojący trend będzie się jeszcze umacniał, ostrzegają naukowcy. Jak wskazują, rok 2017, który nie został ujęty w badaniu, ponownie przyniósł wzrosty poziomu wody w Manaus do ponad 29 m.
Według prognoz Atlantyk w strefie równikowej będzie ocieplał się szybciej w najbliższych dziesięcioleciach, niż równikowy Pacyfik. Zdaniem badaczy oznacza to, że rekordowe poziomy wody będą odnotowywane na Amazonce jeszcze częściej.
Zmiany w cyklu wodnym dorzecza Amazonki mają poważne konsekwencje dla lokalnych społeczności w Brazylii, Peru i pozostałych państwach leżących w jego granicach. Trwające wiele tygodni, rozległe powodzie zanieczyszczają zasoby wody, przyczyniają się do rozprzestrzeniania chorób, niszczą domy i dobytki. Ogromne szkody ponoszą rolnicy i hodowcy bydła.
Autorzy badania liczą, że pomoże ono lepiej i wcześniej prognozować powodzie w tym regionie i zmniejszyć ich negatywne skutki dla miejskich i wiejskich społeczności Amazonii.
Więcej o badaniu: DOI: 10.1126/sciadv.aat8785 (PAP)
dwo/ zan/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
