Białucha arktyczna i narwal to kolejne gatunki ssaków, których samice z wiekiem przestają być zdolne do rozmnażania – informuje pismo „Scientific Report”.
Dotychczas znane ssaki, których samice przechodzą klimakterium to oprócz człowieka wyłącznie walenie: orki i wieloryby: grindwale krótkopłetwe. Do tej krótkiej listy naukowcy z uniwersytetów w Exeter, Yorku oraz Center for Whale Research dołączyli białuchę arktyczną i narwala, które także przestają owulować.
Niemal wszystkie zwierzęta rozmnażają się przez całe życie. Naukowców od dawna zastanawiało, dlaczego w toku ewolucji niektóre jednak tego zaprzestały. Nowe badania sugerują, że menopauza rozwijała się niezależnie u trzech gatunków wielorybów (mogła rozwinąć się u wspólnego przodka białuch i narwali).
Jak wyjaśnia główny autor publikacji, dr Sam Ellis z University of Exeter, aby menopauza miała sens w kategoriach ewolucyjnych, gatunek potrzebuje zarówno powodu, aby przestać się rozmnażać, jak i powodu, aby dalej żyć.
W przypadku orek powodem do zatrzymania owulacji jest to, że zarówno samce, jak i samice pozostają z matkami na całe życie – w grupie jest coraz więcej dzieci i wnuków. Gdyby samica nadal rodziła młode, konkurowałyby one z jej bezpośrednimi potomkami o zasoby takie jak żywność.
Powodem do dalszego życia jest to, że starsze samice przynoszą wielkie korzyści dzieciom i wnukom. Wiedzą na przykład gdzie znaleźć pożywienie, co pomaga grupom przetrwać.
Istnienie menopauzy u orek jest dobrze udokumentowane dzięki ponad czterem dekadom szczegółowych badań. W przypadku białuch narwali takie informacje nie są dostępne, ale wykorzystano dane dotyczące martwych wielorybów z 16 gatunków. W przypadku starszych samic bieługi i narwala jajniki były w stanie zaniku.
Na podstawie nowego odkrycia naukowcy przypuszczają, że również te gatunki mają struktury społeczne podobne do występujących u orek - z wiekiem samice żyją z coraz liczniejszymi krewnymi.
Badania dotyczące przodków ludzi sugerują, że tak było również w ich przypadku - co w połączeniu z korzyściami przynoszonymi przez starsze kobiety grupie społecznej może wyjaśnić, dlaczego rozwinęła się menopauza.
Jak powiedział biorący udział w badaniach prof. Darren Croft, trudno jest badać ludzkie zachowania we współczesnym świecie, ponieważ bardzo różni się on od warunków, w jakich żyli nasi przodkowie. Dlatego badania uzębionych waleni mogą pomóc ustalić, w jaki sposób ewoluowała strategia reprodukcyjna. (PAP)
Autor: Paweł Wernicki
pmw/ ekr/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
