Każda z wyróżnionych w tym roku osób może się bowiem równać z najlepszymi naukowcami na świecie" - mówi przewodniczacy jury prof. Janusz Jurczak.

Prof. Jacek Gawroński z Zakładu Stereochemii Organicznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu został wyróżniony nagrodą im. Marii Skłodowskiej-Curie za cykl 30 publikacji zatytułowanych "Zastosowania stereoselektywnych reakcji organicznych w procesach makrocyklizacji - rozwój metod chiraloptycznych w badaniach strukturalnych".

 Pionierskie badania Gawrońskiego dotyczą zagadnień związanych ze stereochemią - dyscypliną mającą ścisły związek ze strukturą cząsteczek chemicznych, ich przemianami oraz reakcjami zachodzącymi z ich udziałem. Badania stereochemiczne zajmują się zarówno związkami pochodzenia naturalnego (alkaloidy, steroidy, węglowodany, hydroksykwasy, aminokwasy), jak i syntetycznymi.

"Mam nadzieję, że dalsze prace prowadzone przez nasz zespół będą utrzymywać się na równie wysokim poziomie i zostaną dostrzeżone przez międzynarodowe gremium" - oświadczył naukowiec.
 
Kolejną nagrodę w dziedzinie chemii, noszącą imię Włodzimierza Kołosa, otrzymał dr Tomasz Borowski z Instytutu Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN w Krakowie za stworzenie programów komputerowych, pozwalających zrozumieć mechanizmy przebiegu niektórych reakcji chemicznych.

"Badania te mogą znaleźć zastosowanie w wielu dziedzinach nauki, np. w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym, do tworzenia nowych antybiotyków, czy ekologii (do opracowania innowacyjnych metod oczyszczania środowiska z toksyn)" - tłumaczy Borowski.

W dziedzinie astronomii nagrodą im. Stefana Pieńkowskiego wyróżniono dr Macieja Konackiego, pracownika Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN w Toruniu. Władze wydziałowe doceniły prowadzone przez niego prace dotyczące badania budowy i ewolucji gwiazd.

Dr Konacki jest naukowym wychowankiem znanego polskiego astronoma - Aleksandra Wolszczana. Przez kilka lat pracował w USA, lecz mimo wielu obaw wrócił do kraju. I nie żałuje. "W Polsce też da się uprawiać dobrą astronomię" - twierdzi młody naukowiec.

W ubiegłym roku dr Konacki wyróżnił się na arenie międzynarodowej samodzielnym odkryciem nowej planety znajdującej się poza naszym układem słonecznym. Jest to pierwsza planeta leżąca w tzw. układzie potrójnym, którą udało się zaobserwować człowiekowi. Układ potrójny znajduje się w konstelacji Łabędzia, 149 lat świetlnych od Ziemi.

Ostatnia nagroda (im. Wacława Sierpińskiego) przypadła młodej matematyczce - dr Agacie Smoktunowicz z Instytutu Matematycznego PAN. Jury wyróżniło jej pracę dotyczącą teorii pierścieni nieprzemiennych. Teoria ta zajmuje się badaniami liczb całkowitych, należących do zbiorów.

"W mojej pracy chodzi o prowadzenie operacji na zbiorach. Poszczególne ich elementy mnożę, dodaję i odejmuję, prawie tak jak się tego wszyscy uczyliśmy w szkole podstawowej" - wyjaśnia matematyczka.

Nagrody Wydziału III PAN po raz pierwszy przyznano w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia. Laureatów - naukowców poniżej czterdziestego roku życia - wybiera kilkunastoosobowa komisja złożona z matematyków, fizyków, chemików i astronomów. Nagrodę można otrzymać tylko raz w życiu.

PAP - Nauka w Polsce, Katarzyna Pawłowska

tot