Spotkanie zorganizowano z okazji Roku Kotarbińskiego. W 2006 r. przypada 120. rocznica urodzin i 25. rocznica śmierci tego filozofa, uważanego za współtwórcę prakseologii polskiej czyli teorii sprawnego działania, twórcę reizmu – materialistycznej koncepcji filozoficznej - oraz tzw. etyki niezależnej.

Jak powiedział PAP etyk dr Ryszard Wiśniewski, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, "Kotarbiński wpłynął na kulturę humanistyczną, logiczną i prakseologiczną całych pokoleń Polaków".

"Przed II wojną światową miał bardzo ciekawe pogadanki filozoficzne. Kiełkowała tam jego idea etyki niezależnej. Początkowo nieufni wobec niej marksiści i katolicy w końcu chyba zrozumieli, że to jest podstawa dialogu; że intuicje moralne wszyscy mamy mniej więcej wspólne" - przypomniał etyk z toruńskiego uniwersytetu.

W czasie konferencji zaznaczano, że Kotarbiński należy do światowych pionierów prakseologii - nauki o skutecznym działaniu. "Głosił on, że sprawność działania jest równie ważna, jak dobre intencje. Nie wystarczy współczuć, ale trzeba umieć pomóc. Starajmy się ograniczać to, co złe, a dopiero potem będziemy myśleli o doskonaleniu się czy zbawianiu świata. Niewielu myślicieli na świecie poszło tą drogą" - zauważył Wiśniewski.

Myśl Kotarbińskiego znajduje także krytyków. Zdaniem etyka i filozofa, prof. Andrzeja Grzegorczyka z Polskiej Akademii Nauk (PAN), Kotarbińskiemu "trudno przypisać wynalezienie wyraźnych twierdzeń, które byłyby odkrywcze. (...) Nie stworzył systemu, który by się chciało zaakceptować we wszystkich szczegółach".

Zdaniem filozofa z PAN, Kotarbiński "chyba zesztywniał w pewnych wyobrażeniach ludzkiego działania intelektualnego, które były trafne sto lat temu. Logikę rozumiał wąsko (...). To kwestia epoki, bo sam uczył się logiki na początku XX wieku, a wielkie zmiany w tej dziedzinie nastąpiły 50 lat później" - tłumaczył filozof.

Podczas konferencji wspominano pedagogiczne zdolności Kotarbińskiego. "Uprawiał logikę praktyczną, czytelną dla przeciętnie wykształconego człowieka. Jego podręcznik +Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk+ pod względem przystępności porównywano do książek Władysława Tatarkiewicza" - opowiadał prof. Wiśniewski.

Wspomnieniami o profesorze dzielili się jego dawni studenci. "Jako pracownik naukowy, recenzent prac charakteryzował się wielką skromnością i życzliwością wobec innych. Jednocześnie był bardzo wymagający" - podkreślał prof. Jan Doroszewski.

"Gdy się bardzo dobrze wypadło na egzaminie, to potrafił zapytać: +A jakie błędy znalazł pan w moim podręczniku?+" - wspominał prof. Roman Kozłowski, student Kotarbińskiego. ZAN

PAP - Nauka w Polsce

bsz