„Chcielibyśmy, by budowany przez nas pojazd przypomniał Polakom o wielkim, lecz już trochę zapomnianym sukcesie, jakim była Bitwa Warszawska” - mówią twórcy repliki Michał Miazga i Andrzej Godlewski ze Stowarzyszenia „Cytadela”.

„Ford TF-B był pierwszą polską konstrukcją pancerną. Inżynier Tadeusz Tański połączył w nim doskonałe podwozie popularnego wówczas Forda T i niemieckie tarcze okopowe z których wykonano pancerne nadwozie. Stworzony w ten sposób samochód pancerny mimo swej prostoty odznaczał się doskonałymi właściwościami bojowymi – był lekki, zwrotny, dobrze opancerzony oraz posiadał wiele ówczesnych nowinek technicznych w tym obrotową wierzę i opony pneumatyczne” - przypominają rekonstruktorzy.  Łącznie  wybudowano 17 Fordów FT-B.

Podczas Bitwy Warszawskiej, zwanej Cudem nad Wisłą, w  okolicach Płońska pojazdy te rozbijały tabory i atakowały biwaki wojsk bolszewickich. Odpierały także szarże sowieckiej kawalerii. Po Bitwie Warszawskiej walczyły na Wołyniu i Wileńszczyźnie.
  
Prace nad wykonaniem repliki trwają od początku roku. „W pierwszym okresie zgromadzono dostępne materiały archiwalne i stworzono na ich podstawie dokumentację wykonawczą. Dużym ułatwieniem w tej pracy był fakt, że w Muzeum Techniki zachował się oryginalny osobowy Ford T, którego podwozie było wykorzystane w 1920 roku do budowy pancernych Fordów FT-B. Dokumentacje nadwozia wykonano natomiast bazując na nielicznych archiwalnych zdjęciach i pojedynczym oryginalnym rysunku konstrukcyjnym. Materiał dokumentacyjny, na którym mogliśmy bazować, był bardzo skromny, ale udało się dokładnie odtworzyć wymiary i kształt budowanego pojazdu” - wyjaśniają budowniczowie repliki.

Jak zaznaczają, odtworzenie wymiarów pojazdu było możliwe dzięki temu, że oryginalny pancerz został skonstruowany z identycznych płyt pancernych wymontowanych wcześniej z niemieckich umocnień polowych.  „Znając wymiary pojedynczej płyty pancernej mogliśmy odtworzyć wymiary całego pojazd” - mówią.

Gotowe jest już pancerne nadwozie, przy którym trwają prace wykończeniowe. „Zamontowano już wszystkie drzwi i włazy. Gotowa jest wieża z wykrojem na karabin maszynowy. Niedługo zostanie wykonany mechanizm obrotowy wieży i rozpoczną się prace przy budowie podwozia. Największym wyzwaniem będzie wykonanie charakterystycznych drewnianych kół i zakup ogumienia, które trzeba będzie sprowadzić z USA” - wyjaśniają twórcy repliki. 

Zakończenie prac rekonstrukcyjnych, które prowadzone są w Muzeum Przemysłu w Warszawie,  planowane jest na przyszły rok.

****
O prowadzonych przez siebie pracach budowniczowie opowiedzą podczas pokazu, który odbędzie się 13 sierpnia w Muzeum Przemysłu (ul. Żelazna 51/53). Dzieje powstania pojazdów i ich uział w wojnie polsko-bolszewickiej przedstawi związany z Muzeum historyk Piotr Zarzycki. Atrakcją pokazu będą także pojazdy z okresu wojny polsko – bolszewickiej - samochód Humber i motocykl Enfield. Początek o godzinie 12.00.

PAP – Nauka w Polsce, Bogusława Szumiec-Presch

reo