W środę 4 stycznia "Gazeta Wyborcza" poinformowała o odtajnieniu przez Brytyjczyków zapisków z posiedzeń brytyjskiego gabinetu wojennego z lat 1942-1946. W dokumentach tych mowa jest m.in. o dyskusjach członków rządu Winstona Churchilla na temat osiedlenia się polskich uchodźców w Anglii po zakończeniu drugiej wojny światowej.  Według gazety, z zapisków jasno wynika, że "gdyby nie Churchill, polskim żołnierzom nie pozwolono by pozostać po wojnie w Wielkiej Brytanii".

Jak podkreśla Ciechanowski, dokumenty te są niezwykle ważne, gdyż ujawniają wewnętrzne spory w łonie brytyjskich władz.  

"Potwierdzają one to, o czym już wiedzieli historycy, że Churchill, wbrew  wielu innym wpływowym członkom gabinetu, wspierał w miarę możliwości Polaków, choć nigdy nie przekroczył granicy brytyjskich interesów" - zauważa Ciechanowski.

Jak wyjaśnia, podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu brytyjskie kręgi rządowe ulegały zręcznej sowieckiej propagandzie, która przedstawiała Polaków jako "klerofaszystów",  dążących do rozbicia Wielkiej Koalicji antyhitlerowskiej.

"Wielu Brytyjczyków, nie tylko lewicowych, ale i konserwatywnych, uwierzyło w tę propagandę; najbardziej negatywne nastawienie do Polaków miało brytyjskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Mieliśmy jednak także sojuszników. Polaków starał się bronić wywiad brytyjski oraz Zarząd Operacji Specjalnych, odpowiedzialny za dywersję i sabotaż" - wyjaśnia Ciechanowski.

Zdaniem historyka, odpowiedź na wiele pytań dotyczących polskiej historii wciąż spoczywa w brytyjskich archiwach. "Jeszcze wiele dokumentów brytyjskich z czasów wojny nie wyszło na jaw. Czekamy z niecierpliwością na odtajnienie kolejnych dokumentów, szczególnie tych związanych ze  śmiercią generała Władysława Sikorskiego i Powstaniem Warszawskim" - dodaje.         

"Z tych dokumentów moglibyśmy się także dowiedzieć, dlaczego władze brytyjskie lekceważyły doniesienia o zagładzie Żydów, dostarczane im przez polskich kurierów, zwłaszcza Jana Karskiego" - uważa Ciechanowski.

Ujawnione właśnie notatki można przeczytać na stronie internetowej archiwów brytyjskich: http://www.nationalarchives.gov.uk.  

Są to kolejne dokumenty, które w ostatnim czasie odtajnili Brytyjczycy. W lipcu tego roku w Londynie opublikowali 600-stronicowy raport z prac polsko-brytyjskiej komisji historycznej na temat polskiego wywiadu podczas II wojny światowej. Raport, oparty także na  brytyjskich źródłach dowodził, że polski wywiad informował aliantów w czasie wojny, m.in. o zagładzie Żydów, o sieci obozów koncentracyjnych oraz o ruchach wojsk niemieckich.

PAP - Nauka w Polsce, Szymon Łucyk

reo