"Ten album jest też wołaniem o ratunek dla jedynej zachowanej części przedwojennej Warszawy" - mówi patronujący wydawnictwu znany pisarz Marek Nowakowski.  

Album opowiada o niepowtarzalnym klimacie dzielnicy, jej historii i dniu dzisiejszym, przedstawia mieszkańców dzielnicy, architekturę, życie artystyczne.

"Praga to dzielnica wyjątkowa na mapie Warszawy. Jest śladem ciągłości dziejów polskiej stolicy i autentycznym zapisem dawnego oblicza miasta, sprzed 1944 roku. Dawna Warszawa przetrwała tylko na Pradze. Nie chodzi tylko o  architekturę i układ urbanistyczny, zachowali się również ludzie" - zaznacza Nowakowski, autor wielu książek, których akcja toczy się na warszawskiej Pradze. 

Praga przedwojenna nie była tylko dzielnicą biedoty. Przy wielu ulicach mieszkali zamożni mieszczanie i kupcy, co znajduje odzwierciedlenie w zachowanej architekturze. Kamienice przy Targowej, Wileńskiej, Ząbkowskiej, choć bardzo zniszczone, zachowują ślady dawnej świetności: kute bramy i balkony, resztki stiuków, czasami kolorowe kafelki na klatkach schodowych. W albumie znalazł się wybór fotografii praskich bram i podwórzy z ich malowniczymi kapliczkami, ciemnymi przejściami, suszącą się bielizną. 

"Na Pradze zachowała się unikatowa tkanka żywej Warszawy. W latach powojennych celowo wyburzano resztki dawnej architektury na lewym brzegu Wisły, a  Pragę pozostawiono samej sobie. Nie remontowane przez ponad pół wieku kamienice rozpadają się. Ten album to także wołanie o ratunek dla Pragi. W najbliższych latach miasto będzie musiało postanowić, co zrobi ze Starą Pragą - czy ją wyremontuje, czy też wyburzy stare domy. To drugie rozwiązanie byłoby wielką stratą dla miasta" - uważa  Nowakowski.

Praga jest jedną z niewielu warszawskich dzielnic, gdzie ludzie mieszkają od pokoleń. W albumie znalazły się więc także fotografie opowiadające rodzinne historie praskich familii - rzemieślników, kupców, także rodzin robotniczych m.in. praskiego stolarza Jana Paszkowskiego.

Na Pradze zachowała się nie tylko architektura, ale także coś z dawnego trybu życia jej mieszkańców. To tutaj, na Wileńskiej, Ząbkowskiej, Stalowej, można znaleźć przedstawicieli wymierających rzemiosł, kuśnierzy, krawców, szewców. Ale w albumie znalazły się też zdjęcia Pragi wtopionej we współczesność, na przykład wspólna fotografia bywalców siłowni przy ulicy 11 Listopada.

Jeszcze 20 lat temu sercem dzielnicy był słynny Bazar Różyckiego. Obecnie Różyc upada, a handel przeniósł się na pobliski Jarmark Europa - największe targowisko w Unii Europejskiej na Stadionie X-lecia. Album dokumentuje zarówno historię rozkwitu i upadku Różyca, jak też handel na Stadionie, gdzie spotykają się sprzedawcy z kilku kontynentów. 

Zdjęciom towarzyszą teksty kilkunastu autorów, m.in. Marka Nowakowskiego, Allana Starskiego, Stefana Majewskiego, Andrzeja Sołtana. W książce  znalazły się też zdjęcia z kręconych na Pradze filmów Romana Polańskiego i Andrzeja Wajdy, a także ilustrowany rysunkami pamiętnik kilkuletniej dziewczynki, która w latach 50. wychowywała się na Pradze.

Autorami większości zdjęć zamieszczonych w albumie są artyści, którzy od dziesięciu lat coraz liczniej wynajmują na Pradze pracownie, m.in. Zelda Klimkowska, Nicolas Grospierre, Jacek Kamiński.

Album opublikowało Przedsiębiorstwo Rozwoju Warszawy Holding-Wars SA.

PAP - Nauka w Polsce, Agata Szwedowicz
reo