powstanied05i0176.jpeg
<p>Wieczorem 29 listopada 1830 roku atakiem na Belweder - siedzibę carskiego namiestnika Wielkiego Księcia Konstantego - grupa spiskowców rozpoczęła dziesięciomięsięczne zmagania o niepodległość. Noc z 29 na 30 listopada, znana jako Noc Listopadowa, stała się jedną z najbardziej pamiętnych chwil w dziejach Polski. We wtorek mija 175. lat od tej dramatycznej nocy. </p><p />
Inicjatorami Powstania Listopadowego była grupa wojskowych - uczniów warszawskiej Szkoły Podchorążych Piechoty, kierowanych przez podporucznika Piotra Wysockiego. Dla upamiętnienia tego faktu 29 listopada obchodzi się obecnie jako święto podchorążych.
POŻARU NA SOLCU NIE BYŁO
Sygnałem rozpoczęcia działań miał być dla całej Warszawy pożar browaru na Solcu. Spiskowcom nie powiodło się jednak podpalenie budynku.
Według planu powstańców, grupy spiskowców miały zaatakować Belweder i wziąć do niewoli lub zabić księcia Konstantego. Zadaniem innych oddziałów było zajęcie koszar rosyjskich i rozbrojenie znajdujących się tam żołnierzy.
Plan schwytania carskiego namiestnika także skończył się fiaskiem. Spiskowcy pod dowództwem Ludwika Nabielaka i Seweryna Goszczyńskiego wdarli się do pałacu belwederskiego z okrzykiem: "Śmierć tyranowi", ale książę zdołał się ukryć.
Zgromadzeni w Szkole Podchorążych podchorążowie ruszyli. Pod wodzą Wysockiego połączyli się z grupą cywilów i ruszyli do centrum Warszawy, wzywając do walki mieszkańców stolicy.
GŁOS WOŁAJĄCEGO NA PUSZCZY
Ich wołanie pozostało jednak bez odzewu. Tej nocy jedynym dźwiękiem ulicy był szczęk zamykanych bram i okiennic. Jak wspominał jeden ze spiskowców Maurycy Mochnacki, "głucha i przerażająca cichość ogarnęła te okolice. Miasto spało!".
Sytuacja była dramatyczna, zwłaszcza że powstaniu sprzeciwiła się część polskich wyższych oficerów. Sześciu generałów, m.in. gen. Stanisław Potocki, zapłaciło za to tej nocy śmiercią z rąk spiskowców.
Losy powstania odmienili mieszkańcy Starego Miasta i Powiśla. Kilkutysięczny tłum mężczyzn i kobiet zdobył tej nocy magazyn broni - Arsenał i więzienie. Oddziały rosyjskie zostały zmuszone do wycofania się z Warszawy. Rankiem 30 listopada większa część miasta była wolna.
POCZĄTEK WOJNY POLSKO-ROSYJSKIEJ
Noc Listopadowa była początkiem wielomięsięcznej wojny polsko-rosyjskiej. Po początkowych sukcesach polskich, m.in. pod Stoczkiem, Wawrem, Grochowem i Iganiami, przewagę uzyskały wojska rosyjskie. We wrześniu 1831 r., po dramatycznej obronie Woli przez gen. Sowińskiego, skapitulowała Warszawa. W październiku poddały się ostatnie odziały polskie w Modlinie i Zamościu.
Następstwem klęski powstania listopadowego było zaostrzenie polityki zaborców rosyjskich wobec Polaków. Car odebrał konstytucję z 1815 roku, zlikwidował Sejm Królestwa, wojsko polskie i polsko-rosyjską unię personalną. W 1833 roku władca zarządził stan wojenny na okres 25 lat.
Namiestnikiem Królestwa Polskiego po powstaniu został feldmarszałek Iwan Paskiewicz, a administracja została przekazane w ręce rosyjskich urzędników i dowódców wojskowych.
INSCENIZACJA NA ULICACH STOLICY
W ramach obchodów 175. rocznicy wybuchu powstania, w sobotę 26 listopada, na ulicach Warszawy zorganizowano uroczyste widowisko historyczne pt. “Noc Listopadowa”.
Prawie czterogodzinna inscenizacja walk powstańczych zakończyłą się w sobotni wieczór pod warszawskim Arsenałem paradą pododdziałów przy dźwiękach "Warszawianki".
Plenerowe przedstawienie, którym wzięło udział około 120 ubranych w historyczne mundury statystów, rozpoczęło się w Warszawskich Łazienkach, a następnie przeniosło się pod Grób Nieznanego Żołnierza, Stare Miasto i w okolice Arsenału.
Inscenizację obserwowała kilkusetosobowa grupa warszawiaków. Widzowie żywo reagowali na przedstawienie. Kiedy pod Arsenałem dowódca oddziału atakującego magazyn broni zwrócił się do jego obrońcy słowami: "Komy waść służysz Polakom, czy Rosjanom?" jedna z kobiet zaczęła głośno podpowiadać - "Polakom, Polakom..."
W innym miejscu młody człowiek, komentując możliwość przejścia grupy widzów w ślad za maszerującymi żołnierzami krzyknął: "A teraz lud Warszawy... "
W inscenizacji uczestniczyli studenci Wojskowej Akademii Technicznej (WAT) oraz przedstawiciele I Pułku Piechoty Nadwiślańskiej i Lansjerów Nadwiślańskich, Klubu Artylerii Dawnej "Arsenał". Przyjechali też goście z Białorusi i Rosji, członkowie stowarzyszeń historycznych przedstawiających się jako "Rosyjska Piechota Liniowa" z Mińska oraz "Rosyjska Piechota Liniowa i Artyleria".
WAT POTRZYMUJE TRADYCJE
"W Wojskowej Akademii Technicznej, mimo nowoczesnego programu nauczania, nie zapominamy o tradycji, odwołujemy się do niej, bo uważamy, że naród bez tradycji i historycznej tożsamości ma niewielkie szanse niepodległego bytu" - powiedział na zakończenie inscenizacji rektor WAT, gen. brygady, prof. dr hab. Bogusław Smólski.
Generał podziękował uczestnikom inscenizacji za udział, a władzom miasta za pomoc w zorganizowaniu przestawienia.
Atrakcyjność inscenizacji podniosły wystrzały z karabinów i armat. Jak zdradza rzecznik prasowy WAT i koordynator uroczystości Jerzy Markowski, podchorążowie użyli 720 sztuk amunicji, a z 2 dział na Starym Mieście i 5 stojących pod Arsenałem oddali łącznie 16 wystrzałów.
Organizatorami uroczystości byli: Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, Muzeum Wojska Polskiego oraz Wojskowa Akademia Techniczna przy współpracy z Klubem Wojsk Lądowych i Dowództwem Garnizonu Warszawa.
Podczas obchodów rocznicowych poświęcono pięć pamiątkowych głazów, odsłoniętych w Alei Chwały bohaterów powstania. Upamiętniają one zasłużonych dowódców powstania – gen. Henryka Dembińskiego, gen. Piotra Szembeka i ppłk. Piotra Wysockiego. W alei stanął też głaz poświęcony kobietom uczestniczącym w powstaniu, m.in. Emili Plater, oraz Janowi Pawłowi II.
W uroczystości uczestniczyła kompania honorowo-reprezentacyjna Wojska Polskiego, burmistrzowie dzielnic Bemowo i Rembertów, kombatanci.
PAP - Nauka w Polsce
Szymon Łucyk, Piotr Wilczkowski, Monika Woś,
reo
POŻARU NA SOLCU NIE BYŁO
Sygnałem rozpoczęcia działań miał być dla całej Warszawy pożar browaru na Solcu. Spiskowcom nie powiodło się jednak podpalenie budynku.
Według planu powstańców, grupy spiskowców miały zaatakować Belweder i wziąć do niewoli lub zabić księcia Konstantego. Zadaniem innych oddziałów było zajęcie koszar rosyjskich i rozbrojenie znajdujących się tam żołnierzy.
Plan schwytania carskiego namiestnika także skończył się fiaskiem. Spiskowcy pod dowództwem Ludwika Nabielaka i Seweryna Goszczyńskiego wdarli się do pałacu belwederskiego z okrzykiem: "Śmierć tyranowi", ale książę zdołał się ukryć.
Zgromadzeni w Szkole Podchorążych podchorążowie ruszyli. Pod wodzą Wysockiego połączyli się z grupą cywilów i ruszyli do centrum Warszawy, wzywając do walki mieszkańców stolicy.
GŁOS WOŁAJĄCEGO NA PUSZCZY
Ich wołanie pozostało jednak bez odzewu. Tej nocy jedynym dźwiękiem ulicy był szczęk zamykanych bram i okiennic. Jak wspominał jeden ze spiskowców Maurycy Mochnacki, "głucha i przerażająca cichość ogarnęła te okolice. Miasto spało!".
Sytuacja była dramatyczna, zwłaszcza że powstaniu sprzeciwiła się część polskich wyższych oficerów. Sześciu generałów, m.in. gen. Stanisław Potocki, zapłaciło za to tej nocy śmiercią z rąk spiskowców.
Losy powstania odmienili mieszkańcy Starego Miasta i Powiśla. Kilkutysięczny tłum mężczyzn i kobiet zdobył tej nocy magazyn broni - Arsenał i więzienie. Oddziały rosyjskie zostały zmuszone do wycofania się z Warszawy. Rankiem 30 listopada większa część miasta była wolna.
POCZĄTEK WOJNY POLSKO-ROSYJSKIEJ
Noc Listopadowa była początkiem wielomięsięcznej wojny polsko-rosyjskiej. Po początkowych sukcesach polskich, m.in. pod Stoczkiem, Wawrem, Grochowem i Iganiami, przewagę uzyskały wojska rosyjskie. We wrześniu 1831 r., po dramatycznej obronie Woli przez gen. Sowińskiego, skapitulowała Warszawa. W październiku poddały się ostatnie odziały polskie w Modlinie i Zamościu.
Następstwem klęski powstania listopadowego było zaostrzenie polityki zaborców rosyjskich wobec Polaków. Car odebrał konstytucję z 1815 roku, zlikwidował Sejm Królestwa, wojsko polskie i polsko-rosyjską unię personalną. W 1833 roku władca zarządził stan wojenny na okres 25 lat.
Namiestnikiem Królestwa Polskiego po powstaniu został feldmarszałek Iwan Paskiewicz, a administracja została przekazane w ręce rosyjskich urzędników i dowódców wojskowych.
INSCENIZACJA NA ULICACH STOLICY
W ramach obchodów 175. rocznicy wybuchu powstania, w sobotę 26 listopada, na ulicach Warszawy zorganizowano uroczyste widowisko historyczne pt. “Noc Listopadowa”.
Prawie czterogodzinna inscenizacja walk powstańczych zakończyłą się w sobotni wieczór pod warszawskim Arsenałem paradą pododdziałów przy dźwiękach "Warszawianki".
Plenerowe przedstawienie, którym wzięło udział około 120 ubranych w historyczne mundury statystów, rozpoczęło się w Warszawskich Łazienkach, a następnie przeniosło się pod Grób Nieznanego Żołnierza, Stare Miasto i w okolice Arsenału.
Inscenizację obserwowała kilkusetosobowa grupa warszawiaków. Widzowie żywo reagowali na przedstawienie. Kiedy pod Arsenałem dowódca oddziału atakującego magazyn broni zwrócił się do jego obrońcy słowami: "Komy waść służysz Polakom, czy Rosjanom?" jedna z kobiet zaczęła głośno podpowiadać - "Polakom, Polakom..."
W innym miejscu młody człowiek, komentując możliwość przejścia grupy widzów w ślad za maszerującymi żołnierzami krzyknął: "A teraz lud Warszawy... "
W inscenizacji uczestniczyli studenci Wojskowej Akademii Technicznej (WAT) oraz przedstawiciele I Pułku Piechoty Nadwiślańskiej i Lansjerów Nadwiślańskich, Klubu Artylerii Dawnej "Arsenał". Przyjechali też goście z Białorusi i Rosji, członkowie stowarzyszeń historycznych przedstawiających się jako "Rosyjska Piechota Liniowa" z Mińska oraz "Rosyjska Piechota Liniowa i Artyleria".
WAT POTRZYMUJE TRADYCJE
"W Wojskowej Akademii Technicznej, mimo nowoczesnego programu nauczania, nie zapominamy o tradycji, odwołujemy się do niej, bo uważamy, że naród bez tradycji i historycznej tożsamości ma niewielkie szanse niepodległego bytu" - powiedział na zakończenie inscenizacji rektor WAT, gen. brygady, prof. dr hab. Bogusław Smólski.
Generał podziękował uczestnikom inscenizacji za udział, a władzom miasta za pomoc w zorganizowaniu przestawienia.
Atrakcyjność inscenizacji podniosły wystrzały z karabinów i armat. Jak zdradza rzecznik prasowy WAT i koordynator uroczystości Jerzy Markowski, podchorążowie użyli 720 sztuk amunicji, a z 2 dział na Starym Mieście i 5 stojących pod Arsenałem oddali łącznie 16 wystrzałów.
Organizatorami uroczystości byli: Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, Muzeum Wojska Polskiego oraz Wojskowa Akademia Techniczna przy współpracy z Klubem Wojsk Lądowych i Dowództwem Garnizonu Warszawa.
Podczas obchodów rocznicowych poświęcono pięć pamiątkowych głazów, odsłoniętych w Alei Chwały bohaterów powstania. Upamiętniają one zasłużonych dowódców powstania – gen. Henryka Dembińskiego, gen. Piotra Szembeka i ppłk. Piotra Wysockiego. W alei stanął też głaz poświęcony kobietom uczestniczącym w powstaniu, m.in. Emili Plater, oraz Janowi Pawłowi II.
W uroczystości uczestniczyła kompania honorowo-reprezentacyjna Wojska Polskiego, burmistrzowie dzielnic Bemowo i Rembertów, kombatanci.
PAP - Nauka w Polsce
Szymon Łucyk, Piotr Wilczkowski, Monika Woś,
reo
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
