Jak to możliwe, że korupcja będąc zjawiskiem tak trudnym do zbadania i opisania, w dyskursie publicznym definiowana jest tak kategorycznie jako poważny problem społeczny, i jakie są tego skutki - zastanawia się w książce <strong>"Korupcja jako problem społeczny" dr Grzegorz Makowski</strong>.
Wydawnictwo TRIO wydało pracę "Korupcja jako problem społeczny" w serii: Obyczaje - prawo i polityka - życie codzienne. Seria ukazuje nowe zjawiska społeczne, zmiany obyczajowości, kształtowanie się hierarchii wartości i odchodzenie ze społecznej świadomości zjawisk związanych z minionym systemem władzy. Badacze zwracają uwagę na rzadko dostrzegane w pospiechu codzienności zdarzenia, przestrzegają przed bałwochwalczym uleganiem nowym modom i trendom. Odbiorcami książek są ludzie biznesu, politycy, ekonomiści, wykładowcy oraz studenci. Opiekę nad serią objęli między innymi profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego: Jacek Kurczewski, Małgorzata Fuszara, Eleonora Zielińska.
SKĄD WIEMY, ŻE SKALA KORUPCJI ROŚNIE?
Jak tłumaczy w imieniu wydawcy Maria Czarnocka, dr Makowski zwraca uwagę na wiele aspektów pomijanych w "korupcyjnej debacie". Po pierwsze, jak stwierdza socjolog, nie istnieją żadne obiektywne parametry korupcji, które mogłyby zostać wykorzystane jako argument na poparcie tezy, iż skala tego zjawiska rośnie. Po drugie, korupcja, choć jest dziś niewątpliwie istotnym problemem społecznym, to nie dlatego, że skala tego zjawiska jest ogromna - jaka rzeczywiście jest tego nie wiemy.
Korupcja stała się problemem przede wszystkim dlatego, że istnieją aktorzy społeczni, którzy przedstawiają to zjawisko w taki sposób. Korupcyjny dyskurs eksplodował w Polsce wraz z rozpoczęciem intensywnych działań przez takie instytucje jak OECD, Bank Światowy, MFW czy Unia Europejska, w lat 90-tych ubiegłego stulecia, potem zintensyfikowali go politycy, dziennikarze i działacze społeczni. W przypadku Polski swego rodzaju punktem kulminacyjnym, kiedy korupcja stała się szczególnie palącą kwestią, były lata 1998-2004.
SAMONAKRĘCAJĄCY SIĘ MECHANIZM
Makowski dowodzi, że korupcja została skonstruowana jako wyjątkowo groźny problem, ale co istotniejsze, została skonstruowana jako problem o niezwykle szerokim zasięgu społecznym. W tej sytuacji społeczeństwo, a zwłaszcza ośrodki władzy stanęły wobec nieoczekiwanych konsekwencji. Z jednej strony intensywna debata nad korupcją spowodowała, że najważniejsze instytucje w państwie musiały zająć się tym zjawiskiem i uznać je za istotne zagrożenie. Z drugiej strony, biorąc pod uwagę naturę korupcji władza musiała przyznać, że sama jest częścią tego problemu. W ten sposób nakręca się trudna do zatrzymania spirala społecznych oczekiwań związanych z ograniczaniem korupcji i dążeń polityków by im sprostać w nadziei na lepsze wyniki w wyborach. Paradoksalnie ten samo- nakręcający się mechanizm doprowadza do permanentnego stanu paniki moralnej i społecznej frustracji, a także utraty zaufania do ośrodków władzy i ich zupełnej bezradności wobec korupcji. Wytwarza się specyficzny dyskurs pozbawiony merytorycznej zawartości, a co raz to nowsze instytucje i regulacje prawne skierowane przeciwko korupcji zaczynają jednocześnie zagrażać podstawom demokratyczno państwa.
Wnioski zawarte w książce poparte są analizą wielu rodzajów danych pochodzących z badań sondażowych, indeksów korupcji, źródeł oficjalnych, jak również badaniami własnymi autora - wywiadami z posłami IV kadencji Sejmu RP oraz analizą ponad tysiąca artykułów prasowych o korupcji z lat 1989-2004.
Praca dra Makowskiego zawiera również rozbudowaną część teoretyczną i szczegółowe opisy zastosowanej metodologii. Dzięki temu jest ona nie tylko fascynującym studium korupcji, ale także może służyć jako doskonały podręcznik dla studentów socjologii problemów społecznych.
***
Dr Grzegorz Makowski jest socjologiem, wykłada w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego i Collegium Civitas, występuje w roli eksperta Instytutu Spraw Publicznych. Od wielu lat związany jest nie tylko z nauką, ale także z sektorem organizacji pozarządowych. W latach 2000-2002 koordynował program "Przeciw Korupcji" - wspólne przedsięwzięcie Fundacji im. Stefana Batorego i Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
Główne obszary jego zainteresowań to socjologia problemów społecznych, funkcjonowanie społeczeństwa obywatelskiego oraz socjologia konsumpcji. Jest autorem pierwszej polskiej książki poświęconej społecznym aspektom funkcjonowania centrów handlowych w Polsce. Stworzył wiele projektów badawczych i analiz poświęconych instytucjonalnym warunkom funkcjonowania organizacji pozarządowych w Polsce. Publikuje artykuły naukowe, popularnonaukowe i opiniotwórcze. UCZ
PAP - Nauka w Polsce
bsz
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
