Ksiażka Denisa E. Showaltera <strong>"Tannenberg 1914 - zderzenie imperiów"</strong> pokazuje uwarunkowania polityczne, społeczne, gospodarcze i militarne bitwy pod Tannenbergiem w Prusach Wschodnich. W polskiej historiografii znana jest ona jako bitwa na Pojezierzu Mazurskim.
Rozwiała ona nadzieje buńczucznych generałów carskich, którzy głosili, że "nim opadną liście z drzew" będą w Berlinie, a także złudzenia ich francuskich sojuszników na przeniesienie działań wojennych na teren Niemiec.
27 sierpnia 1914 roku rozpoczęła się decydująca faza bitwy nad jeziorami mazurskimi, zakończona druzgocącą klęską armii rosyjskiej.
Była to pierwsza wielka bitwa I wojny światowej.
Dwa zgrupowania rosyjskie: I Armia gen. Rennenkampfa znad Niemna i 2 Armia gen. Samsonowa znad Narwi uderzyły w połowie sierpnia na Prusy Wschodnie. Obie armie liczyły prawie 400 tys żołnierzy - 24 dywizje piechoty i 9 kawalerii przewyższały liczebnie broniącą Prus niemiecką 8 Armię. W ciągu paru dni Rosjanie wdarli się kilkadziesiąt kilometrów w głąb Prus docierając pod Giżycko, Olsztyn, Szczytno. Sztabowcy rosyjscy liczyli na szybkie i łatwe zwycięstwo. Ich ofensywa miała odciążyć sojuszniczą Francję, a opanowanie Prus Wschodnich miało być wstępem do dalszej ofensywy w głąb Niemiec.
Po początkowych porażkach rozpoczęli przeciwdziałanie. Dowódcą wojsk w Prusach wschodnich został gen Hindenburg, a jego szefem sztabu - gen. Ludendorf. Przy całkowitej bierności rosyjskiej 1 Armii gen. Rennenkapfa, główne uderzenie skierowano na 1 Armię gen. Samsonowa. Źle dowodzona, bez sprawnej lączności i zaopatrzenia - w decydujących momentach walk rosyjska artyleria milkła z braku amunicji. Armia Samsonowa została okrążona i rozbita. Z 200 tysięcznej armii - 40 tys żołnierzy poległo, a 90 tys.- w tym kilkunastu generalów - dostało się do niewoli. Gen. Samsonow, osaczony w lasach pod Wielbarkiem, w obliczu całkowitej klęski 31 sierpnia popełnił samobójstwo. W pierwszych dniach września 1914 podobną klęskę poniosła 2 Armia Rennenkapfa.
Bitwa na Mazurach w sierpniu 1914 roku zaważyła na losach I wojny światowej. Zmusiła Niemców do odciągnięcia dwóch korpusów z frontu zachodniego w decydującym momencie bitwy nad Marną we Francji. Armia rosyjska poniosła klęskę militarną i prestiżową i straciła okazję do ofensywy na Niemcy. W mazurskich lasach i bagnach padły najlepsze jednostki carskiej armii - w tym źle użyte elitarne pułki kawalerii, rzucane do walki na wąskich przesmykach między jeziorami i na duktach leśnych pod zmasowanym ogniem karabinów maszynowych.
W bitwie tej uczestniczyło i poległo wielu Polaków m.in. z okolic Warszawy, powołanych do wojska rosyjskiego. Niemcy nadali bitwie mazurskiej wielki rozgłos propagandowy, nazywając ją zwycięstwem pod Tannenbergiem - tak w historiografii niemieckiej określano bitwę pod Grunwaldem. Miał to być odwset na Słowiańszczyźnie za krzyżacką klęskę w 1910 roku.
Autor - Denis E. Showalter - doktor nauk humanistycznych - jest wykładowcą historii w Colorado College. Wykładał też gościnnie w Akademii Wojskowej Stanów Zjednoczonych i Akademii Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych. Był wieloletnim przewodniczącym Society for Military History.
Denis E. Showalter
"Tannenberg 1914 - zderzenia imperiów"
Książka i Wiedza
Warszawa 2005
PAP - Nauka w Polsce, Andrzej Markert
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
