Odsłonięto pomnik Mariana Rejewskiego

Pomnik Mariana Rejewskiego, jednego z trzech polskich matematyków, którzy złamali system niemieckiej maszyny szyfrującej \"Enigma\", odsłonięto w jego rodzinnej Bydgoszczy. Wybitny kryptolog urodził się 100 lat temu.

Rzeźba z brązu, autorstwa Michała Kubiaka, przedstawia Rejewskiego siedzącego na ławce i przeglądającego notatki z ciągami cyfr, a obok leży maszyna szyfrująca. Pomnik ustawiono na skwerze w centrum miasta, na trasie pomiędzy domem rodzinnym bohatera i dawnym Państwowym Gimnazjum Klasycznym (obecnie Liceum Ogólnokształcącym nr 1), do którego uczęszczał.

W uroczystości odsłonięcia pomnika uczestniczyła córka Rejewskiego - Janina Sylwestrzak, a także krewna drugiego z grona kryptologów Henryka Zygalskiego - Anna Zygalska-Cannon.

\"Jestem bardzo szczęśliwa. Nidy nie myślałam, że doczekam chwili, że Bydgoszcz tak uroczyście będzie świętowała 100. rocznicę urodzin mojego ojca. Ta rzeźba niezwykle prawdziwa, artyście bardzo udało się oddać podobieństwo\" - powiedziała Sylwestrzak.

Odbyła się także konferencja \"Marian Rejewski - życie +Enigmą+ pisane\", w czasie której zaprezentowano wydaną przez miasto książkę pod takim samym tytułem oraz film \"Tajemnice +Enigmy+\" i wykład o znaczeniu pracy polskich kryptologów dla losów wojny.

\"Rozszyfrowanie +Enigmy+ przez trzech młodych Polaków, a następnie dobrowolne podzielenie się tą informacją z Francją i Anglią, było być może najbardziej znaczącym wkładem pojedynczych osób do zwycięstwa koalicji w II wojnie światowej. Uznanie tego faktu jest zbyt długo odwlekane (...) Nadszedł czas, aby wprowadzić nazwiska: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski do Panteonu Nieznanych Zwycięzców ostatniej wojny\" - napisał we wstępie do książki amerykański politolog prof. Zbigniew Brzeziński.

Marian Rejewski urodził się 16 sierpnia 1905 r. w Bydgoszczy. Był absolwentem matematyki uniwersytetu w Poznaniu. Od 1932 r. pracował w Biurze Szyfrów Sztabu Głównego, gdzie zajmował się łamaniem niemieckich depesz. W czasie wojny pracę kontynuował we Francji i Wielkiej Brytanii. W 1946 r. wrócił do z emigracji do Bydgoszczy, a na początku 1947 r. rozpoczął pracę w miejscowych zakładach Radiowych \"Eltra\" jako kierownik sekcji fakturowej wytworów elektrotechnicznych. W 1967 r. przeszedł na rentę. Dwa lata później przeniósł się do Warszawy, gdzie zmarł 12 lutego 1980 r.

W Bydgoszczy istnieje ulica Mariana Rejewskiego, a na domu, w którym mieszkał, widnieje pamiątkowa tablica. RAU

19 września 2005

we