Według organizacji ekologicznej organizmie człowieka można wykryć nawet 300 syntetycznych związków chemicznych, pochodzących z produktów codziennego użytku - opon, plastikowych butelek, patelni, kosmetyków... O tym, jak można ograniczyć kontakt z niebezpiecznymi chemikaliami i wpłynąć na zmianę prawa w tym zakresie informuje kampania społeczna WWF-Detox. Akcja, która potrwa do października, ma na celu spowodowanie zwiększenia kontroli nad wykorzystaniem i produkcją syntetycznych produktów chemicznych.

\"Na billboardach aktorka Maja Ostaszewska i piosenkarka Reni Jusis przytulają się do gumowej opony, dziennikarz Piotr Najsztub i kierowca rajdowy Krzysztof Hołowczyc pozują przy transformatorze elektrycznym. Ma to symbolizować obecność toksycznych substancji w środowisku naturalnym, a więc i w organizmie każdego z nas\" - tłumaczy przedstawicielka polskiego oddziału WWF, Agnieszka Sznyk.

\"Akcja jest społeczna, więc wszystkie powierzchnie reklamowe udostępniono bezpłatnie. Gwiazdy również zgodziły się wystąpić bez wynagrodzenia\" - dodaje.

GROŹNE TOKSYNY W NIEWINNYCH PRODUKTACH

Nie przebadano dotychczas 30 tysięcy związków chemicznych produkowanych w Europie - pod względem ich wpływu na zdrowie. Tymczasem jak wynika z coraz liczniejszych raportów naukowych, zagrożenie płynie z najpospolitszych produktów codziennego użytku.

Chemikalia z teflonowej patelni na przykład pod wpływem ciepła unoszą się w powietrze, a następnie dostają się do organizmu człowieka, kumulując się w tkance tłuszczowej.

Dotychczasowe prawo Unii Europejskiej nie nakazuje producentom kontrolowania produktów pod kątem substancji chemicznych, nie nakłada też na nich obowiązku wymienienia tych substancji na opakowaniu. Zaledwie 14 proc. substancji produkowanych w Unii Europejskiej, występujących w produktach codziennego użytku, została przebadana laboratoryjnie.

Parlament Europejski wprawdzie na początku lipca wprowadził zakaz stosowania w zabawkach związków chemicznych z grupy ftalanów, które zwiększają u dzieci ryzyko astmy, niestety, oprócz zabawek związek ten powszechnie występuje w kosmetykach, sprzęcie medycznym, farbach, opakowaniach.

Chemiczne toksyny zagrażają wszystkim, bez względu na wiek. Zwiększają ryzyko alergii, zaburzeń płodności, nowotworów, uszkodzeń płodu.

\"Nowe prawo ma nałożyć na producentów obowiązek badania produktów pod względem występujących w nich substancji niebezpiecznych dla zdrowia. Pierwsze czytanie w Parlamencie Europejskim zaplanowano na listopad. Nie liczymy na całkowitą zmianę przepisów, ale muszą one zostać zmodyfikowane\" - podkreśla przedstawicielka WWF-u.

CO TO JEST PROJEKT RICH

Na stronie internetowej: www.wwf.pl/detox można się zapoznać z projektem REACH, który ma umożliwić kontrolę nad chemikaliami (prace nad nim trwają obecnie w Parlamencie Europejskim), a także wysłać prośbę do polskich europarlamentarzystów, aby głosując w sprawie REACH pamiętali o naszym zdrowiu.

REACH http://europa.eu.int/comm/environment/chemicals/reach.htm (ang. Registration, Evaluation and Authorisation of Chemicals) to przedstawiony przez Komisję Europejską w październiku 2003 r. projekt, który zapowiada reformę przepisów prawnych dotyczących substancji chemicznych i wprowadzenie w UE jednolitego systemu oceny ryzyka dla substancji chemicznych. Ma zobowiąać producentów i importerów chemikaliów do dostarczania informacji na temat bezpieczeństwa przemysłowych związków chemicznych sprzedawanych w Europie.

Na razie producenci skarżą się, że obowiązkowe badania używanych przez nich substancji chemicznych pod względem ich szkodliwości dla zdrowia i środowiska będą zbyt kosztowne. Tymczasem zdaniem WWF, który powołuje się na szacunki Nordyckiej Rady Ministrów (skupia ona przedstawicieli rządów państw skandynawskich - PAP), koszt wprowadzenia REACH to jedynie 0,06 proc. rocznych dochodów branży chemicznej.

Z badań przeprowadzonych w Polsce wynika, że koszty REACH, związane z koniecznością wydatkowania konkretnej kwoty na badania i rejestrację substancji chemicznej, wyniosą łącznie ok. 300 mln euro.

Joanna Strojna, Łukasz Kłosowski

PAP - Nauka w Polsce, 25 lipca 2005

reo