Rozpoczęte 25 czerwca w Warszawie spotkanie potrwa trzy dni. Jego organizatorami są: Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POChP, Towarzystwo Przyjaciół Chorych na Astmę, Warszawski Uniwersytet Medyczny oraz Europejska Federacja Chorych na Astmę i Choroby Alergiczne (EFA). Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli minister zdrowia, rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz prezydent m.st. Warszawy.

Jak twierdzi prof. Anna Doboszyńska, prezes Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POChP konferencja ma charakter unikatowy, gdyż biorą w nim udział nie tylko lekarze, pielęgniarki i rehabilitanci, ale także sami pacjenci.

"Do najważniejszych celów tegorocznej konferencji należą: uświadomienie konieczności edukacji chorych, wprowadzenie jak najszerszego zakazu palenia papierosów (głównej przyczyny POChP), propagowanie rehabilitacji pulmonologicznej i opieki paliatywnej w nieuleczalnych chorobach układu oddechowego, a także stworzenie specjalizacji pulmonologicznej dla pielęgniarek, gdyż lepiej wykształcone pielęgniarki to lepsza opieka dla pacjentów - wymienia prof. Doboszyńska. - Są to działania dążące nie tylko do poprawy jakości życia chorych, ale równocześnie w istotny sposób zmniejszające koszty leczenia tej coraz bardziej licznej grupy pacjentów".

NIEDOCENIANI ZABÓJCY

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) i astma oskrzelowa należą do grupy przewlekłych chorób zapalnych dróg oddechowych. Są schorzeniami cywilizacyjnymi, na które - według danych EFA - cierpi ponad 100 mln ludzi w Europie. Na całym świecie na samą astmę choruje 300 mln ludzi, a na POChP 450 - 600 mln. Przy czym, jak podkreślają specjaliści, liczby te zwiększają się każdego roku nawet o 10-15 proc.

Podobne objawy obu jednostek chorobowych powodują, że często są one ze sobą mylone. Co prawda, POChP może występować wspólnie z astmą i zapaleniem dróg oddechowych, jednak reakcja zapalna w chorobie obturacyjnej jest odmienna od typowego zapalenia dla astmy.

Także przyczyny obu schorzeń są inne. POChP w odróżnieniu od astmy aż w 90 proc. wynika z czynników zewnętrznych - palenia papierosów i narażenia na działanie substancji drażniących. Chorobę tą wykrywa się głównie u ludzi dorosłych, tymczasem najwięcej przypadków astmy diagnozowanych jest już w dzieciństwie.

"POChP to choroba, która nie tylko zabija, ale także powoduje kalectwo i niepełnosprawność - wyjaśnia prof. Nikolaos Siafakas z Kreteńskiego Uniwersytetu Medycznego. - Chorzy nie są w stanie chodzić po schodach ani wykonywać prostych, codziennych czynności". Badania dowiodły, że jakość ich życia w okresie terminalnym jest gorsza niż chorych rak płuca a nawet AIDS. Jak przypomina grecki naukowiec, główną przyczyną POChP jest palenie papierosów. "Tymczasem, jeśli wszystkie palące osoby z całego świata teraz, w jednej chwili porzuciłyby swój nałóg, to już za 10 lat nie znalibyśmy tej choroby".

W postępowaniu u chorych na POChP pierwszorzędne znaczenie ma zaprzestanie palenia. Bardzo istotny jest także trening fizyczny dostosowany do zaawansowania choroby oraz utrzymanie właściwej masy ciała, czyli odpowiednia dieta. Ćwiczenia fizyczne uczą prawidłowego oddechu, co pozwala na dłużej zachować pełną sprawność i prowadzić normalne życie. Jak mówią lekarze, farmakoterapia ma tu nieco mniejsze znaczenie niż w przypadku astmy, gdzie jest to główna metoda leczenia. We wszystkich stadiach POChP duże znaczenie ma też rehabilitacja pulmonologiczna. Nawet w terminalnym okresie w znaczący sposób poprawia ona jakość życia, wydolność fizyczną, wpływa na niezależność w wykonywaniu lekkich prac domowych, takich jak potrzeby fizjologiczne, ubieranie i jedzenie.

"POChP powinnyśmy bać się dużo bardziej niż zawałów serca, gdyż jest przyczyną dużo większej ilości zgonów" - dodaje prof. Richard V. Hodder z Kliniki Pulmonologii i Intensywnej Opieki Uniwersytetu w Ottawie.

SYTUACJA W POLSCE

W leczeniu chorób płuc niezwykle ważna jest edukacja samych pacjentów. To od nich w największym stopniu zależy przebieg choroby, jej postępy i jakość życia. Dzięki odpowiedniej wiedzy chory wie, jak nie dopuścić do zaostrzeń choroby, sam steruje swoim leczeniem, umie kontrolować wysiłek fizyczny. "Czyli im więcej pacjent wie, tym łagodniej choruje - mówi prof. Doboszyńska. - Tymczasem w Polsce działań edukacyjnych jest stale za mało".

Te, które są prowadzone mają głównie charakter lokalny. Należą do nich np. szkoły dla chorych na astmę, gdzie pacjenci i ich rodziny uczeni są, jakie leki przyjmować, jakie wykonywać ćwiczenia fizyczne oraz co wolno im robić, a czego unikać w codziennym życiu.

Z działań prowadzonych na szerszą skalę, prof. Doboszyńska wymienia m.in. ogólnopolską akcję "Co tchu", polegającą na nauce śpiewu dla chorych na astmę (co pomaga im kontrolować oddech) oraz kampanię edukacyjną dla nauczycieli wychowania fizycznego. "Uważam, że jest to niezwykle ważna akcja, gdyż statystycznie w każdej polskiej klasie trafia się jedno dziecko z astmą. Dobrze więc, jeżeli nauczyciel będzie potrafił rozpoznać objawy choroby" - podkreśla lekarka.

RAZEM PRZECIWKO CHOROBOM PŁUC

W trakcie rozpoczętej właśnie trzydniowej konferencji uczestnicy wysłuchają kilkudziesięciu wystąpień przygotowanych przez wielu wybitnych naukowców i specjalistów z Polski i zagranicy, m.in: z Grecji, Włoch, Wielkiej Brytanii i Kanady. Umożliwi to wymianę doświadczeń, zapoznanie się z najnowszymi trendami w leczeniu chorób płuc, opiece nad pacjentami oraz skutkami palenia papierosów i postępującego zatrucia środowiska.

Jak twierdzą organizatorzy, niezwykle istotny jest fakt, iż w spotkaniu biorą udział specjaliści z różnych dziedzin medycyny oraz, że głos w dyskusji zabiorą sami chorzy. Jak tłumaczy prof. Richard V. Hodder z Kliniki Pulmonologii i Intensywnej Opieki Uniwersytetu w Ottawie, w prawidłowo prowadzonej terapii przewlekłych chorób płuc ważą rolę odgrywa bowiem nie tylko lekarz pulmonolog. "Choremu przede wszystkim potrzebna jest opieka rehabilitanta, dietetyka, pielęgniarki i psychologa" - podkreśla Kanadyjczyk.

"Najbardziej liczę na to, że dzięki konferencji nasz głos - głos osób chorych oraz zajmujących się nimi lekarzy i pielęgniarek - usłyszą decydenci. I zobaczą, że w dość łatwy sposób i niedużym kosztem można zrobić dużo dobrego w tej kwestii" - mówi prof. Doboszyńska. Jak tłumaczy, dzięki edukacji pacjentów, propagowaniu rzucania palenia oraz rehabilitacji chorych można by zaoszczędzić ogromne ilości pieniędzy, wydawanych co roku na renty i opiekę paliatywną.

Organizatorzy przypominają też, że w ramach konferencji, w najbliższy piątek w godz. 14.00 - 16.00 w hotelu Novotel Airport w Warszawie, wszyscy zainteresowani będą mogli porozmawiać ze specjalistami, zasięgnąć porad dietetyka, rehabilitanta, a także bezpłatnie wykonać badania spirometryczne.

PAP - Nauka w Polsce, Katarzyna Czechowicz

bsz