Troje noblistów od wielu lat zajmuje się zagadnieniami nadprzewodnictwa związanego z mechaniką kwantową. Ich odkrycia wykorzystywane są np. w jednym z typów rozwijanych komputerów kwantowych. Nobel to więc uhonorowanie pionierów technologii kwantowych – powiedział PAP prof. Tomasz Dietl z IF PAN.
Trzej naukowcy pracujący na amerykańskich uczelniach, John Clarke, Michel H. Devoret i John M. Martinis, zostali laureatami tegorocznej Nagrody Nobla z fizyki – za osiągnięcia w dziedzinie mechaniki kwantowej. Jak podał we wtorek Komitet Noblowski, naukowcy zostali nagrodzeni „za odkrycie makroskopowego kwantowego tunelowania mechanicznego i kwantyzacji energii w obwodzie elektrycznym”.
– Cała trójka od wielu lat zajmuje się zagadnieniami nadprzewodnictwa. Ciągle są bardzo aktywni i mają w dziedzinie nadprzewodnictwa wielkie osiągnięcia, które są powszechnie znane, więc przyznanie im Nobla nie jest zaskoczeniem – powiedział PAP prof. Tomasz Dietl z Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk.
Jak wyjaśnił, badane przez nich zjawisko kwantowego tunelowania mechanicznego i kwantyzacji energii w obwodzie elektrycznym to przejaw mechaniki kwantowej w skali makroskopowej.
– W zasadzie cała chemia opiera się na mechanice kwantowej i wykorzystuje mechanikę kwantową. Jeśli chcemy zrozumieć, dlaczego mamy metale, izolatory, półprzewodniki, jak działają tranzystory w półprzewodnikach, do tego wszystkiego wykorzystywana jest mechanika kwantowa. Również nasze aparaty fotograficzne, telefony, lasery – tam wszędzie znajduje ona zastosowanie – zwrócił uwagę prof. Dietl.
Jednym z makroskopowych zjawisk związanych z mechaniką kwantową jest właśnie nadprzewodnictwo, a jednym z urządzeń praktycznych z nim związanych jest złącze Josephsona. To kwantowe zjawisko występuje w nadprzewodnikach. Polega na spontanicznym przepływie prądu pomiędzy dwoma nadprzewodnikami przedzielonymi warstwą izolatora.
Najpierw jego działanie zostało przewidziane teoretycznie. Zaś tegoroczni laureaci Nagrody Nobla pokazali, jakie mogą być zastosowania tych złącz. Złącza Josephsona i tunelowanie Josephsona wykorzystuje np. jeden z typów komputerów kwantowych. – Są to jednak ciągle laboratoryjne komputery kwantowe, jeszcze nieprzydatne do powszechnych zastosowań. Jednak badania te są wciąż bardzo intensywnie rozwijane, a Nobel jest uhonorowaniem pionierów badań w tej dziedzinie – opisał prof. Dietl.
Nauka w Polsce, Ewelina Krajczyńska-Wujec (PAP)
ekr/ agt/ mhr/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
