"Badamy jakość powietrza, ryzyko związane z silnymi wiatrami, naświetlenie, odporność na wysokie temperatury i zanieczyszczenia. W projekcie zbieranie tych danych zostanie uzupełnione o nowe, przekrojowe badania w bardzo zróżnicowanych pod wieloma względami miastach" - zapowiedziała cytowana w komunikacie kierowniczka projektu dr Joanna Badach z Politechniki Gdańskiej.

Wyjaśniła, że naukowcy zastosują nowe metody badawcze i techniki, np. naziemne i powietrzne systemy pomiarowe, symulacje numeryczne czy niskokosztowe techniki oceny parametrów drzew.

Badania będą prowadzone w pięciu europejskich miastach. Poza Gdańskiem są to: Göteborg, Aarhus, Antwerpia oraz Florencja. Prace badawcze realizowane są przez Miejskie Żywe Laboratoria (Urban Living Labs).

Wyniki i rekomendacje przygotowane przez naukowców mają na celu optymalizację planowania urbanistycznego i zarządzania systemami zieleni przy wykorzystaniu kompleksowych parametrów drzew.

Uczelnia podała, że projekt Urban ElemenTree ma poprawić wykorzystanie nowej wiedzy i ulepszonych metod do promowania zrównoważonego zadrzewiania miast, z myślą o rewitalizacji dzielnic miejskich. W projekcie zostanie sformułowane spójne, kompleksowe i oparte na dowodach podejście do inteligentnego zarządzania miejskim drzewostanem.

Główne cele projektu, który realizowany będzie do końca 2027 r. jest określenie aktualnego stanu wiedzy i badań, uzyskanie kompleksowych danych z różnych miast i analiza porównawcza, opracowanie ulepszonych metod pomiarów, obliczeń i modelowania. Na zakończenie projektu mają powstać platformy cyfrowe umożliwiające lepsze, zintegrowane zarządzanie drzewostanem miejskim.

Dr Badach wyjaśniła, że naukowcy zamierzają stworzyć "cyfrowy atlas drzew" z kompleksowymi danymi oraz odwzorowaniami drzew możliwych do zastosowania w dalszych badaniach nad środowiskiem i klimatem miejskim. "Dzięki temu decydenci i projektanci będą mogli analizować optymalne strategie sadzenia drzew, co przyczyni się do poprawy warunków panujących na obszarach miejskich" - powiedziała.

Dodała, że platforma zostanie opracowana wspólnie z różnymi interesariuszami, z myślą o jej przyszłym wykorzystaniu jako kompleksowego, prowadzonego przez społeczność interaktywnego spisu drzew miejskich. "Mamy nadzieję, że będzie to swoiste kompendium wiedzy, pomocne architektom w projektowaniu zrównoważonej, przyjaznej i odpowiednio dopasowanej zieleni miejskiej" - stwierdziła.

Uczelnia podała, że udział naukowców z Politechniki Gdańskiej w projekcie jest kluczowy. Ich zadaniem jest koordynacja interdyscyplinarnych kampanii pomiarowych, a także kompleksowa analiza wyników (w tym przy wykorzystaniu zaawansowanych metod statystycznych i modelowania środowiskowego) oraz ich przełożenie na wytyczne planistyczne i projektowe.

Badacze będą także tworzyć zaawansowane analizy przestrzenne i bazy danych, które będzie można zastosować w badaniach z zakresu urbanistyki i architektury, oraz sformułują praktyczne rekomendacje dla praktyków i decydentów.

Urban ElemenTree jest kontynuacją badań pilotażowych, które naukowcy z Wydziału Architektury prowadzili w ramach projektu "Zieleń miejska, a poprawa jakości powietrza". Projekt otrzymał finansowanie w programie Cuprum (IDUB), a następnie ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

W pilotażowym projekcie przez 12 miesięcy naukowcy zbadali wpływ obecności drzew na jakoś powietrza przy al. Hallera i ul. Mickiewicza w Gdańsku Wrzeszczu. "Specjalnie zbudowana na nasze zamówienie sieć niskokosztowych czujników jakości powietrza była zlokalizowana na przystanku tramwajowym i w okolicach skrzyżowania" - wyjaśniła dr Badach.

Dodała, że ta lokalizacja została wybrana, ponieważ al. Hallera charakteryzuje się bogatym drzewostanem po jednej stronie i zupełnym brakiem drzew po drugiej stronie, dzięki czemu naukowcy mogli porównywać odczyty czujników umieszczonych blisko drzew i w znacznym oddaleniu od nich.

W komunikacie podano, że analiza zebranych danych w pilotażowym projekcie pozwoliła na sformułowanie wstępnych rekomendacji dla tworzenia przydrożnych barier zieleni mających na celu poprawę lokalnej jakości powietrza oraz zmniejszenia narażenia przechodniów na szkodliwe zanieczyszczenia i jest punktem wyjścia do kolejnych poszerzonych badań w projekcie Urban ElemenTree.

Projekt o łącznej wartości 1,83 mln euro (w tym 2,26 mln zł dla polskich partnerów) jest finansowany w ramach międzynarodowego partnerstwa Driving Urban Transitions.

Konsorcjum obejmuje uczelnie i instytucje nieakademickie, w tym gminy miejskie, z pięciu krajów: Belgii, Danii, Polski, Szwecji i Włoch.

Międzynarodowym zespołem kieruje dr Joanna Badach z Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej. W skład Miejskiego Żywego Laboratorium w Gdańsku wchodzi Politechnika Gdańska, Fundacja To Get There, spółka Dacystem oraz Gdańsk.(PAP)

Nauka w Polsce

pm/ agz/