Polski satelita EagleEye został wystrzelony na orbitę 16 sierpnia br. i niemal od razu zaczął przekazywać dane telemetryczne. Jednak kilka dni później orbiter przestał odbierać komunikaty z centrum operacyjnego i wysyłać informacje na Ziemię.

W rozmowie z PAP Jacek Kosiec, wiceprezes firmy Creotech Instruments, w której powstał satelita, powiedział, że EagleEye działał świetnie przez tydzień, a potem operatorzy utracili z nim dwukierunkową łączność.

„Wprowadziliśmy w tym satelicie szereg zabezpieczeń na wypadek, gdyby nastąpił istotny wybuch na Słońcu. Takie wybuchy i wyrzuty masy koronalnej wiążą się m.in. z silną jonizacją; pod jej wpływem orbiter mógłby się wręcz spalić. Elektronika na pokładzie EagleEye jest bardzo czuła, więc te zabezpieczenia w chwili wystąpienia silnego promieniowania miały wyłączać satelitę” – tłumaczył.

I tak się właśnie stało, chociaż nie ma pewności, czy orbiter wyłączył się w związku z wybuchem na Słońcu, czy w wyniku innego zdarzenia. „Potem nie byliśmy go w stanie z powrotem uruchomić. Wykryliśmy błąd w oprogramowaniu, które prawidłowo powinno wyłączyć i włączyć z powrotem EagleEye. A także znów optymalnie go ustawić, bo po wyłączeniu satelita zaczyna się obracać w przypadkowy sposób” – wyjaśnił wiceprezes Creotech Instruments.

Przyznał, że do tej pory nie udało się ponownie „ożywić” EagleEye i nawiązać z nim kontaktu. „Jednak symulacje, które przeprowadziliśmy w międzyczasie pokazały, że być może uda się go z powrotem włączyć, kiedy znajdzie się w korzystnym położeniu względem Słońca i Ziemi – i kiedy otworzy się okno komunikacyjne. To może nastąpić, gdy Ziemia przesunie się na orbicie wokółsłonecznej, na przykład w porze zimowej. Jest duża szansa, że satelita będzie wtedy lepiej oświetlony i panele słoneczne pozwolą na uzyskanie odpowiedniej mocy, żeby z powrotem zainicjować system łączności” – ocenił.

Zdaniem Jacka Kośca takie przypadki to „choroby wieku dziecięcego” w branży kosmicznej, która rozwija tego typu technologie. „W tym przypadku nie tylko wysłaliśmy EagleEye w kosmos, ale uczymy się też, jak nim operować” – zaznaczył.

Dodał, że firma nie spisała satelity na straty. Co więcej, dzięki związanym z nim doświadczeniom zamierza rozwijać działalność: „W połowie przyszłego roku wyślemy kolejne trzy satelity – w konstelacji PIAST (Polish Imaging Satellites). Zostaną również wyniesione na orbitę przez rakietę Falcon 9 należącą do SpaceX”.

Poinformował, że środki na tę misję pochodzą z programu "Bezpieczeństwo i obronność" Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, a docelowym odbiorcą satelitów jest wojsko. Liderem projektu jest Wojskowa Akademia Techniczna, a firma Creotech jest odpowiedzialna za cały proces przygotowania trzech platform satelitarnych, zintegrowania ich z instrumentami, wystrzelenia satelitów, nawiązania z nimi łączności i przeprowadzenia wszystkich testów na orbicie.

Zdaniem eksperta nowe przedsięwzięcia dobrze rokują także dzięki pracom nad nieaktywnym teraz orbiterem. „Misja EagleEye pozwoliła nam zidentyfikować błędy w oprogramowaniu, które zostało już updatowane. W konsekwencji w kolejnych satelitach znajdzie się poprawiony i – miejmy nadzieję – niezawodny system” – podkreślił.

Powiedział, że mimo częściowego niepowodzenia misji EagleEye firma Creotech Instruments – oraz wielu jej międzynarodowych partnerów z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA) włącznie – postrzega ją jako sukces. „Pozwoliła nam pozytywnie zweryfikować technologie, wiele się nauczyliśmy, a te doświadczenia będziemy się starali zaimplementować w kolejnych misjach. Planujemy nie tylko misję PIAST, ale także kilka następnych, powierzonych nam przez ESA” – tłumaczył.

EagleEye to największy, najbardziej zaawansowany polski satelita zbudowany przez firmy Creotech Instruments i Scanway oraz Centrum Badań Kosmicznych PAN. Został wystrzelony na orbitę okołoziemską 16 sierpnia br. z kalifornijskiej bazy Vanderberg (USA) na pokładzie rakiety Falcon 9 firmy SpaceX. Po oddzieleniu od rakiety nawiązał komunikację z Ziemią. Obsługa naziemna potwierdziła, że EagleEye działa prawidłowo, pobiera energię z paneli fotowoltaicznych i przesyła dane telemetryczne. W kolejnych dniach orbiter przestał jednak komunikować się z Ziemią. (PAP)

Nauka w Polsce, Anna Bugajska

abu/ bar/ amac/