Sztuczne światło coraz silniej zmienia funkcjonowanie nie tylko ludzi. Jak donieśli badacze z University of California, San Diego (USA), zaburza ono sen i cykl dobowy pszczół.

„Nasze badania (https://doi.org/10.1038/s41598-024-73378-9) pokazują, jak bardzo pszczoły miodne są wrażliwe na zmiany w swoim otoczeniu, szczególnie na coś, co wydaje się być tak nieszkodliwe, jak sztuczne światło” – zwraca uwagę Ashley Kim, doktorantka, autorka badania opublikowanego w piśmie „Scientific Reports”.

„Przy zakłóceniu ich rytmu dobowego widzimy wyraźne dowody na skrócenie okresów snu. Budzi to poważne obawy, nie tylko o zdrowie pszczół, ale także o stan ekosystemów, które zależą od nich z powodu zapylania” – wyjaśnia ekspertka.

W czasie serii eksperymentów prowadzonych w czasie kilku lat naukowcy porównali grupy pszczół, które spały w ciemności, z innymi, które były narażone na ciągłe sztuczne światło.

Wyniki jednoznacznie pokazały, że długotrwała ekspozycja na światło znacznie zaburza cykl dobowy pszczół miodnych, prowadząc do upośledzenia ich zachowania.

„Nawet bez analizowania danych można było stwierdzić, że coś się działo. Pszczoły, które były pod stałym wpływem światła, spały mniej. Wpływ zanieczyszczenia światłem na systemy biologiczne jest słabo poznany i jest czymś, o czym ludzie zazwyczaj nie myślą. Dlatego dziedzina ta jest obecnie intensywnie badana” – zaznaczyła Ashley Kim.

Pszczoły narażone na stałe światło spały mniej i były częściej niepokojone przez swoje towarzyszki w porównaniu do tych trzymanych w ciemności. Ponadto, w obecności światła pszczoły wyszukiwały ciemniejszych miejsc w klatkach, w których przebywały.

Pszczoły odgrywają tymczasem kluczową rolę w zapylaniu dzikich roślin i ważnych roślin uprawnych – przypominają naukowcy.

Zazwyczaj preferują gniazdowanie w ciemnym otoczeniu. Czasami jednak śpią na zewnątrz gniazda, szczególnie podczas gorących wieczorów, które w związku ze zmianami klimatycznymi stają się coraz częstsze. Wtedy są bardziej narażone na działanie światła.

W wielu miejscach świata rozwija się wspierające pszczoły miejskie pszczelarstwo, a to właśnie w miejskich aglomeracjach światła jest najwięcej.

„Zrozumienie czynników wpływających na zdrowie pszczół, takich jak zanieczyszczenie światłem jest kluczowe dla opracowywania strategii ochrony populacji owadów zapylających. Zanieczyszczenie światłem to rosnący problem, ponieważ sztuczne światło obecnie można spotkać na jednej czwartej powierzchni Ziemi. Nasze badania pokazują, jak takie zakłócenia mogą szkodzić zapylającym gatunkom” – wyjaśnił jeden z autorów publikacji, prof. James Nieh.(PAP)

Marek Matacz

mat/ bar/