Specjaliści z University of Queensland (Australia) obserwowali ponad 45 tys. norweskich par matka - dziecko, aby sprawdzić, czy istnieją zależności przyczynowo skutkowe między piciem kawy w czasie ciąży i zaburzeniami rozwoju mózgu płodu.

Przeprowadzili też badanie obserwacyjne (niewskazujące zależności przyczyna-skutek) z udziałem prawie 60 tys. par matka - dziecko oraz ponad 22 tys. par ojciec – dziecko.

„Skandynawowie należą do grup o największym spożyciu kawy na świecie. Piją co najmniej cztery filiżanki dziennie, przy czym picie kawy w ciąży nie jest w tym rejonie szczególnie piętnowane” – zaznacza dr Gunn-Helen Moen, autorka publikacji, która ukazała się w piśmie „Psychological Medicine” (https://www.cambridge.org/core/journals/psychological-medicine/article/mendelian-randomization-analysis-of-maternal-coffee-consumption-during-pregnancy-on-offspring-neurodevelopmental-difficulties-in-the-norwegian-mother-father-and-child-cohort-study-moba/14D89D571E177847FF8A55F57B5AE7D8).

„Nasze badanie wykorzystało dane genetyczne na temat matek, ojców i dzieci, a także kwestionariusze dotyczące spożycia kawy przez rodziców przed i w trakcie ciąży. Uczestnicy odpowiedzieli również na pytania dotyczące rozwoju dziecka do 8. roku życia, w tym umiejętności społecznych, motorycznych i językowych” – wyjaśnia.

Jak twierdzą naukowcy, nie znaleźli żadnych niepokojących związków.

„Nasza analiza nie wykazała związku między spożyciem kawy w czasie ciąży i zaburzeniami rozwoju neurologicznego dzieci” – podkreśla dr Moen.

Badacze wyjaśniają, że zmiany fizjologiczne zachodzące podczas ciąży uniemożliwiają łatwe rozkładanie kofeiny przez organizm, co pozwala jej przedostawać się przez łożysko i docierać do płodu, który, z kolei nie ma enzymów do jej metabolizowania.

Uważano więc, że kofeina wpływa na rozwój mózgu płodu.

Dr Moen twierdzi jednak, że wcześniejsze badania obserwacyjne nie uwzględniały innych czynników środowiskowych, takich jak działanie alkoholu, dymu papierosowego czy złej diety.

„Użyliśmy metody zwanej randomizacją mendlowską, która wykorzystuje warianty genetyczne przewidujące zachowania związane z piciem kawy i pozwala oddzielić wpływ różnych czynników działających podczas ciąży. Naśladuje ona randomizowany, kontrolowany eksperyment bez narażania ciężarnych kobiet i ich dzieci na jakiekolwiek skutki uboczne” – tłumaczy ekspertka.

„Zaletą tej metody jest to, że w danych można oddzielić efekty działania kofeiny, alkoholu, papierosów i diety, dzięki czemu można skupić się wyłącznie na wpływie kofeiny” – podkreśla.

Wcześniejsze, prowadzone przez nią badanie wskazało, że kawa nie powoduje zaburzeń wagi urodzeniowej, ani nie zwiększa ryzyka poronienia lub martwego porodu.

Naukowcy podkreślają jednak znaczenie przestrzegania porad lekarzy odnośnie ograniczenia spożycia kofeiny w czasie ciąży, ponieważ może ona wpływać na inne wyniki ciąży.

Badacz obecnie starają się przeprowadzić podobne analizy, aby lepiej zrozumieć genetyczne i środowiskowe przyczyny neuroróżnorodności oraz wpływ innych czynników na rozwój mózgu płodu.(PAP)

Marek Matacz

mat/ agt/