Uroczystość odbyła się w ramach XXI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich, który we wtorek oficjalnie zainaugurowany zostanie na Uniwersytecie w Białymstoku.

W poniedziałkowej uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, uczelni, naukowcy z całego kraju, a także rodzina profesora Frosta.

Nadanie tytułu doktora honoris causa prof. Robertowi Frostowi to wyróżnienie - jak napisał w uzasadnieniu do uchwały w tej sprawie Senat UwB - "za oryginalne studia nad dziejami Rzeczpospolitej i Obojga Narodów, które stanowią nowatorską próbę zrozumienia dziedzictwa unii polsko-litewskiej, wspólnej historii Polaków, Litwinów, Białorusinów i Ukraińców".

Historyk prof. Cezary Kuklo w laudacji podkreślał, że prof. Frost jest jednym z najwybitniejszych historyków brytyjskich, który zajął się sprawami historii Polski. Mówił, że dzięki swojemu ówczesnemu opiekunowi zajął się historią Polski, która w Wielkiej Brytanii było słabo rozpoznanym zagadnieniem. Kuklo powiedział, że pracę doktorską Frost napisał pod okiem swojego opiekuna naukowego Normana Davisa.

Kuklo podkreślił, że wśród największych zasług prof. Frosta jest wydane w 2015 roku obszerne dzieło, które zostało następnie przetłumaczone na język polski, "Oksfordzka historia unii polsko-litewskiej". "To pierwsza z trzech części - końcową datą będzie 1815 rok - nowego, innego niż do tej pory spojrzenia na rolę dziejową Europy środkowej, którą stanowiło państwo polsko-litewskie połączone unią od 1385 roku" - powiedział historyk.

Zaznaczył, że novum tej publikacji polega na odrzuceniu dotychczasowego spojrzenia w rodzimych badaniach patrzenia na Rzeczpospolitą przez pryzmat jej XVIII-wiecznych rozbiorów i upadków. "Profesorowi Robertowi Frostowi zawdzięczamy odmienne i zarazem nowe spojrzenie - w moim przekonaniu bardziej zgodne z rzeczywistością - na wielonarodowe i wielowyznaniowe państwo polsko-litewskie, budowane - co mocno akcentuje autor - zarówno oddolnie jak i odgórnie, zawsze jednak na drodze najtrudniejszych negocjacji, nigdy zaś poprzez wojnę" - powiedział Kuklo. Zauważył, że Frost w swoich badaniach podkreśla też rolę Litwy w zbliżeniu obu państw.

Kuklo zaznaczył, że Frost jest badaczem nietuzinkowym, który szuka własnych rozwiązań, opartych na dokładnej analizie źródłowej. "Cały dorobek prof. Frosta oparty na wyjątkowo sumiennych studiach źródeł różnorodnej proweniencji, wydobytych z archiwum całej Europy i poddanych surowemu rygoryzmowi naukowemu zbliża i zespala, a nie dzieli - podkreślam - historie narodowe i mieszkańców dawnej Rzeczpospolitej szlacheckiej" - mówił w laudacji historyk.

"Miałem dość dostarczania mebli" - mówił o początkach swojej kariery badacza prof. Frost. Powiedział, że jego rodzina miała firmę meblarską, w której pracował i chciał coś zmienić. Dodał, że znalazł ogłoszenie na miejscowym uniwersytecie o szukanie chętnych na wymianę z Uniwersytetem Jagiellońskim. "Nie wiedziałem nic o Polsce ani Polakach. Chociaż - jak każdy Szkot - wiedziałem, kim był Jan Tomaszewski, bramkarz, który wyeliminował Anglię z mistrzostw świata w 1974 roku" - mówił prof. Frost. Dodał, że chcąc się dostać na wymianę potrzebował referencji, to ówczesny jego opiekun naukowy zachęcił, by zajął się historią nowożytną.

Prof. Robert I. Frost - jak informuje UwB - to pochodzący ze Szkocji wybitny historyk i nauczyciel akademicki. Jest profesorem na Uniwersytecie w Aberdeen. Naukowo zajmuje się historią wschodniej i północnej Europy od XIV do XIX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem historii Polski i Litwy. Jest autorem m.in. "Oksfordzkiej historii unii polsko-litewskiej". Prof. Frost jest członkiem British Academy i Royal Historical Society, a także laureatem wielu nagród i wyróżnień, m.in. nagrody "Pro historia Polonorum" oraz Nagrody im. Benedykta Polaka.(PAP)

Nauka w Polsce

swi/ zan/