Uczulenie (alergia) na orzeszki ziemne oraz produkty, które je zawierają jest coraz częstszym problemem. Reakcja alergiczna może nawet zagrozić życiu. Już w roku 2015 "New England Journal of Medicine" opublikował badania sugerujące, że ryzyko tej alergii można zredukować nawet o 80 proc., gdy rodzice podają niemowlakom niewielkie ilości orzeszków w pierwszych 11 miesiącach życia.

Nowe badanie zostało przeprowadzone pod kierownictwem Gideona Lacka, profesora alergologii dziecięcej w King's College w Londynie, a sfinansowane przez amerykański National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID). Wykazano, że regularne podawanie dzieciom produktów zawierających orzeszki ziemne od niemowlęctwa do 5. roku życia zmniejszyło częstość występowania alergii na orzeszki w okresie dojrzewania o 71 proc., niezależnie od tego, jak często dzieci jadły orzeszki ziemne w późniejszym dzieciństwie.

Obecne wyniki pochodzą z badania LEAP-Trio, które opiera się na przełomowych wynikach badania klinicznego Learning Early About Peanut Allergy (LEAP) i późniejszego badania LEAP-On, również współfinansowanego przez NIAID.

Podczas badania LEAP połowa uczestników regularnie spożywała produkty z orzeszków ziemnych od niemowlęctwa do 5. roku życia, podczas gdy druga połowa unikała orzeszków ziemnych w tym okresie. Naukowcy odkryli, że wczesne wprowadzenie produktów zawierających orzeszki ziemne zmniejszyło ryzyko alergii na ten produkt w wieku 5 lat o 81 proc. Następnie dzieci z LEAP, które uczestniczyły w LEAP-On, poproszono w wieku od 5 do 6 lat o unikanie spożywania produktów z orzeszków ziemnych. Badacze odkryli, że większość dzieci z grupy, która początkowo spożywała orzeszki ziemne, była chroniona przed alergią na orzeszki ziemne w wieku 6 lat.

Badanie LEAP-Trio (DOI: 10.1056/EVIDoa2300311) zaprojektowano, aby sprawdzić, czy ochrona uzyskana dzięki wczesnemu spożywaniu produktów z orzeszków ziemnych utrzyma się do okresu dojrzewania, jeśli dzieci będą mogły jeść produkty z orzeszków ziemnych w dowolnej ilości i dowolnie często. Dzieciom, które w wieku 6 lat miały alergię na orzeszki ziemne, zalecono dalsze ich unikanie.

Zespół badawczy włączył do badania LEAP-Trio 508 z pierwotnych 640 uczestników badania LEAP – czyli prawie 80 proc. Średni wiek dzieci w momencie włączenia do badania wynosił 13 lat. Dwustu pięćdziesięciu pięciu uczestników należało do grupy spożywającej orzeszki ziemne podczas LEAP, a 253 do grupy unikającej orzeszków ziemnych w ramach LEAP.

Zespół badawczy LEAP-Trio ocenił młodzież pod kątem alergii na orzeszki ziemne, stosując przede wszystkim doustną prowokację pokarmową. Wiązało się to z podawaniem uczestnikom stopniowo zwiększanych ilości orzeszków ziemnych w dokładnie kontrolowanych warunkach, aby ustalić, czy mogą bezpiecznie spożywać co najmniej 5 gramów orzeszków ziemnych (średnio ponad 20 orzeszków). Zespół badawczy przeprowadził także ankietę wśród uczestników na temat ich ostatnich wzorców spożycia orzeszków ziemnych i zweryfikował samoopisy poprzez pomiary zawartości orzeszków ziemnych w kurzu pobranym z łóżek uczestników (co jest techniką wcześniej zatwierdzoną przez badaczy LEAP).

Jak wykazało badanie LEAP-Trio, 15,4proc. uczestników z grupy, która we wczesnym dzieciństwie unikała orzeszków ziemnych, i 4,4 proc. z grupy, która we wczesnym dzieciństwie spożywała orzeszki ziemne, miało alergię na orzeszki w wieku 12 lat lub więcej. Odsetki te dotyczyły 38 z 246 uczestników z grupy unikającej orzeszków ziemnych i 11 z 251 z grupy spożywającej orzeszki ziemne. (Pełne dane były niedostępne w przypadku 11 z 508 uczestników). Wyniki te wykazały, że regularne spożywanie orzeszków ziemnych na wczesnym etapie zmniejsza ryzyko alergii na orzeszki ziemne w okresie dojrzewania o 71 proc. w porównaniu do wczesnego unikania orzeszków ziemnych.

Naukowcy odkryli również, że chociaż uczestnicy grupy spożywającej orzeszki ziemne w badaniu LEAP jedli przez całe dzieciństwo więcej produktów z orzeszków ziemnych niż pozostali uczestnicy ogółem, częstotliwość i ilość spożywanych orzeszków ziemnych znacznie różniła się w obu grupach i obejmowała okresy niejedzenia tego rodzaju produktów z orzeszków ziemnych. Wykazało to, że ochronny efekt wczesnego spożycia orzeszków ziemnych utrzymywał się bez konieczności konsekwentnego spożywania produktów z orzeszków ziemnych przez całe dzieciństwo i wczesny okres dojrzewania.

"Dzisiejsze odkrycie powinno wzmocnić pewność rodziców i opiekunów, że karmienie ich małych dzieci produktami zawierającymi orzeszki ziemne od niemowlęctwa zgodnie z ustalonymi wytycznymi może zapewnić trwałą ochronę przed alergią na ten produkt" – powiedziała dyrektor NIAID, dr Jeanne Marrazzo. - "Jeśli ta bezpieczna i prosta strategia zostanie szeroko wdrożona, może zapobiec dziesiątkom tysięcy przypadków alergii na orzeszki ziemne wśród 3,6 miliona dzieci urodzonych każdego roku w Stanach Zjednoczonych".

Szczegółowe informacje dotyczące profilaktyki alergii można znaleźć w Addendum Guidelines for the Prevention of Peanut Allergy in the United States. (PAP)

Paweł Wernicki

pmw/ zan/