Kwiecień 2024 był 11. miesiącem z rzędu, który pobił rekordy temperatury - poinformowali w środę badacze z programu Copernicus Climate Change Service (C3S), działającego na zlecenie Komisji Europejskiej.

Ubiegły miesiąc był globalnie najcieplejszym w historii pomiarów. "Średnia temperatura powietrza ERA5 (analiza Europejskiego Centrum Średnioterminowych Prognoz Pogody – PAP) wyniosła 15,03 st. C, czyli o 0,67 st. C powyżej średniej dla kwietnia z lat 1991-2020" – czytamy w komunikacie.

Autorzy opracowania dodali, że kwiecień był o 1,58 st. C cieplejszy niż szacunkowa średnia dla tego miesiąca z okresu przedindustrialnego w latach 1850-1900. Średnia temperatura globalna za ostatnie 12 miesięcy (maj 2023 – kwiecień 2024) jest najwyższą w historii – o 0,73 st. C powyżej średniej z lat 1991-2020 i 1,61 st. C powyżej średniej przedindustrialnej z lat 1850-1900.

Średnia temperatura w Europie w kwietniu 2024 wyniosła 1,49 st. C powyżej średniej dla tego miesiąca z lat 1991-2020, sprawiając, że był to drugi najcieplejszy kwiecień w historii kontynentu.

Analiza wskazała, że kwietniowe temperatury były wyższe niż średnia w regionie wschodniej Europy. Skandynawia i Islandia zanotowały temperatury poniżej średniej.

Poza Europą temperatury przekraczały średnią w północnej i północno-wschodniej części Ameryki Północnej, Grenlandii, wschodniej Azji, na obszarze północno-zachodnim na Bliskim Wschodzie, w częściach Ameryki Południowej oraz większości Afryki – poinformowali badacze Copernicusa.

Zaznaczyli także, że na wschodnio-równikowym Pacyfiku słabło zjawisko El Niño, jednak ogólna temperatura powietrza przy powierzchni morza pozostawała na niezwykle wysokim poziomie.

Średnia globalna temperatura powierzchni morza (SST) na szerokości geograficznej od 60 stopni szerokości geograficznej południowej do 60 stopni szerokości geograficznej północnej wyniosła w kwietniu 21,04 st. C. Osiągnęła więc najwyższą wartość w historii pomiarów dla tego miesiąca i była nieznacznie poniżej temperatury 21,07 st. C odnotowanej w marcu 2024 r.

Kwiecień to trzynasty z rzędu miesiąc, w którym wartość SST była najwyższa w historii danych ERA5 dla danego miesiąca roku.

Carlo Buontempo, dyrektor Copernicus Climate Change Service cytowany w komunikacie, skomentował: "El Niño osiągnęło szczyt na początku roku. Temperatury powierzchni morza na wschodnio-równikowym Pacyfiku obecnie wracają do warunków neutralnych. Jednak, podczas gdy wahania temperatury związane z cyklami naturalnymi, takimi jak El Niño, pojawiają się i znikają - dodatkowa energia uwięziona w oceanach i atmosferze w wyniku rosnącego stężenia gazów cieplarnianych będzie nadal kierować globalną temperaturę w stronę nowych rekordów".

Dane zebrane przez C3S wskazują, że w kwietniu w większości północno-zachodniej, środkowej i północno-wschodniej Europy pogoda była przeważnie bardziej wilgotna niż średnia. Z kolei większość południowej Europy (w tym duże obszary wschodniej Hiszpanii, półwyspów Włoch, zachodnich Bałkanów, Turcji, Ukrainy i południowej Rosji, a także Islandii) była bardziej sucha niż przeciętnie.

Warunki bardziej wilgotne niż przeciętnie panowały w regionach środkowej, wschodniej i południowej Ameryki Północnej, w Azji Centralnej, krajach Zatoki Perskiej, najbardziej wysuniętej na wschód Azji, wschodniej Australii i południowej Brazylii. Obfite opady deszczu często prowadziły do powodzi.

Bardziej suche niż przeciętne warunki zaobserwowano natomiast na obszarach północnego Meksyku, wokół Morza Kaspijskiego i na Wyżynie Tybetańskiej. Większa część Australii była również bardziej sucha niż przeciętnie.

Zasięg arktycznego lodu morskiego był o około 2 proc. niższy od średniej, co stanowi stosunkowo niewielką anomalię w porównaniu z anomaliami kwietniowymi odnotowanymi w ciągu ostatnich 10 lat. Stężenia lodu morskiego w Morzu Grenlandzkim od października utrzymują się powyżej średniej.

Jednak zasięg lodu morskiego na Antarktydzie był o 9 proc. niższy od średniej, co stanowi 10. najniższą odnotowaną wartość w kwietniu w historii danych satelitarnych. Naukowcy obserwują duże ujemne anomalie od 2017 r. Podobnie jak w lutym i marcu, stężenie lodu morskiego było najbardziej poniżej średniej w północnej części Morza Weddella oraz w sektorze Morza Rossa-Amundsena.

Usługa Copernicus Climate Change Service jest realizowana przez Europejskie Centrum Średnioterminowych Prognoz Pogody i finansowana z UE. Na zlecenie KE instytut regularnie publikuje miesięczne biuletyny klimatyczne informujące o zmianach obserwowanych w globalnej temperaturze powietrza na powierzchni, temperaturze morza, pokrywie lodowej morza i zmiennych hydrologicznych.

Przedstawione wyniki oparte są na generowanych komputerowo analizach globalnego klimatu i pogody z ostatnich ośmiu dekad oraz na danych ERA5, wykorzystujących miliardy pomiarów z satelitów, statków, samolotów i stacji meteorologicznych na całym świecie. Dane są dostępne od 1940 roku. (PAP)

Anna Bugajska

abu/ zan/