Od IX do XIII wieku, na Zawodziu znajdowało się silnie ufortyfikowane centrum wczesnośredniowiecznego państwa. Była tu siedziba kasztelanii, ziemi i księstwa oraz władzy kościelnej. Położenie grodu na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych i komunikacyjnych zdecydowało o szybkim rozwoju miejscowego rzemiosła i handlu. Gród najbardziej rozwijał się w okresie panowania Mieszka III Starego, zwanego powszechnie "księciem całej Polski". Kaliską dzielnicę wspominał w 1106 r. Gall Anonim.

Cały projekt opierał się na wynikach prac archeologicznych, na podstawie których odtworzono chałupy i inne budowle oraz miejsce ich pierwotnej lokalizacji - powiedział PAP dyrektor Muzeum Okręgowego w Kaliszu, Jerzy Splitt.

Na Zawodziu zbudowano siedem budynków, w tym chatę komesa (zarządzającego grodem w imieniu księcia), fragment dawnej palisady oraz przyziemie nieistniejącej kolegiaty św. Pawła z około 1155 r. i bramę wjazdową z falochronem oraz wieżę obronną i wały. Zbudowano także kilka łodzi-dłubanek odtwarzających flotę z czasów Mieszka III. Inkrustacje w łodziach wykonano z liczącego ponad 1000 lat drewna, wydobytego z bagien Zawodzia. Wszystkie obiekty zrekonstruowano w skali 1:1.

"Przy okazji prowadzonych cały czas prac archeologicznych odkryto nasadę wału z XI wieku. Wykonano ją z drewna dębowego, mającego haki podtrzymujące całą konstrukcję. Jest to typowy dla Słowian sposób formowania umocnień" - poinformował archeolog Edward Pudełko.

Władze Kalisza liczą, że Zawodzie stanie się teraz wielką atrakcją, przyciągającą tutaj turystów nie tylko z Polski. "Niewątpliwie będzie to miało również wpływ na rozwój bazy hotelarskiej i gastronomicznej oraz na zwiększenie ilości imprez kulturalnych", przewiduje dyrektor Splitt. Według niego, Kaliszowi przybył "mały Biskupin", tyle, że odtwarzający dzieje z innego okresu państwa polskiego.

Jedną z turystycznych atrakcji będzie także krzyż Mieszka III, którego pozłacane fragmenty znaleziono na Zawodziu w latach 60. Jego wierna, duża kopia, jest wystawiona w odtworzonych z piaskowca przyziemiach romańskiej kolegiaty Św. Pawła, obok miejsca, w którym spoczywają szczątki Mieszka III Starego i jego syna Mieszka Mieszkowica.

Droga do odnowionego grodu wiedzie przez długi pomost i okazałą bramę. W płynącym przez gród strumyku można dostrzec fragmenty autentycznych umocnień sprzed tysiąca lat.

Pierwsze plany rozbudowy i rekonstrukcji Zawodzia pojawiły się w połowie ubiegłego wieku, ale na ich realizację zawsze brakowało pieniędzy. Obecny projekt znalazł się w programie unijnym na lata 2004-2007. ZAK

PAP - Nauka w Polsce

bsz