Badania: najlepiej szczepić się rano, gdy układ immunologiczny jest bardziej sprawny

System immunologiczny nie działa tak samo przez całą dobę, podobnie jak wiele innych układów naszego organizmu, choćby kardiologiczny. Jeśli chodzi o cykliczność naszej odporności, to po raz pierwszy zwracano na to uwagę już w latach 60. XX w. A potwierdzają to najnowsze badania opublikowane przez specjalistów uniwersytetu w Genewie na łamach pisma „Science Immunology”.

„Sprawność układu immunologicznego zależy od pory dnia. Może to mieć przełożenie na niektóre interwencje jak np. szczepienie - lepszy efekt uzyskamy w godzinach rannych” – stwierdza na Twitterze, powołując się na badania szwajcarskich specjalistów prof. Wojciech Szczeklik, kierownik Kliniki Intensywnej Terapii i Anestezjologii 5 Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką w Krakowie.

Chen Wang, Lydia Kay Lutes, Coline Barnoud i Christopher Scheiemann wykazali to na przykładzie kilku różnych szczepionek: przeciwko grypie sezonowej, COVID-19 oraz gruźlicy. W każdej z nich okazało się, że lepiej jest się szczepić rano aniżeli po południu. Pokazali, jaka jest w tym zakresie różnica na poziomie molekularnym.

W przypadku szczepienia się przeciwko grypie rano wyższa jest produkcja przeciwciał przeciwko wywołującego ją wirusowi. Więcej wytwarzanych jest przeciwciał neutralizujących, jeśli chodzi o szczepienie przeciwko COVID-19. Po podaniu preparatu przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 układ immunologiczny rano produkuje więcej komórek pamięci typu B oraz typu T, a także więcej monocytów, komórek wchodzących w skład białych krwinek (leukocytów). Zaszczepienie się rano przeciwko gruźlicy powoduje natomiast większe wydzielanie cytokin oraz silniejszą niespecyficzną odpowiedź immunologiczną.

Pora szczepienia się może być ważna dla osób starszych, po 65. roku życia, gdyż z wiekiem na ogół słabnie reakcja odpornościowa na podanie szczepionki. Wykazały do badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii i opublikowane w 2016 r. przez specjalistów uniwersytetu w Birmingham. Przeprowadzono je z użyciem szczepionki przeciwko grypie sezonowej.

Wtedy również się okazało, że seniorzy szczepieni rano wykazywali lepszą odpowiedź immunologiczną na to szczepienie. „Wystarczy zatem niewielka zmiana w porze dnia szczepienia przeciwko grypie, wykonywanego rano, aby poprawić jego skuteczność u osób starszych” – podkreślili autorzy badania.

Kolejne w tym zakresie badania przeprowadzono w USA, tym razem z użyciem szczepionek przeciwko covid-19, o czym 2021 r. pisał „Journal of Biological Rytmus”. Ich wyniki były podobne. „W badaniach obserwacyjnych wykazaliśmy, że pora podania szczepionki przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 wpływa na to jaka może być reakcja immunologiczna” – stwierdziła prof. Elizabeth Klerman z Harvard Medical School. W tych obserwacjach również się okazało, że seniorów najlepiej szczepić rano. (PAP)

Autor: Zbigniew Wojtasiński

zbw/ agt/