Inicjatywa Wolna Nauka: uczelnie powinny być apolityczne i niezideologizowane

Nowa uczelnia Collegium Intermarium ma opierać się na doświadczeniu organizacji eksperckich i think tanków, w tym Instytutu Ordo Iuris, którego eksperci współtworzą kadrę dydaktyczną i naukową. Wśród wykładowców uczelni są m.in. rektor Uniwersytetu Macieja Korwina w Budapeszcie Andras Lanczi, francuski teoretyk prawa Gregor Puppinck, a także chorwacki myśliciel i parlamentarzysta Stephen Bartulica. Zajęcia będą prowadzić także sędziowie polskiego Naczelnego Sądu Administracyjnego. Działalność uczelni zainaugurowano w piątek konferencją naukową w Centralnej Bibliotece Rolniczej w Warszawie.

Specjalne oświadczenie ws. powoływania nowych uczelni wyższych i placówek naukowych wydali członkowie Inicjatywy Wolna Nauka. Odnoszą się w nim m.in. do powołania Collegium Intermarium.

„Uczelnie powinny być apolityczne i niezideologizowane, a debata naukowa nie jest swobodną rozmową o poglądach, lecz opiera się na faktach – zaznacza Marta Alicja Trzeciak, rzeczniczka prasowa Wolnej Nauki. – Dlatego niepokoi nas powoływanie jednostek naukowo-dydaktycznych, które już w założeniu mają być kuźnią określonego typu ludzi. Tym bardziej, że jednostki te mają być finansowane przez władze państwowe. Ostrzegamy, że sytuacja, w której nauka ma się stać elementem ideologii jest bardzo niebezpieczna. Zwłaszcza, kiedy – poprzez odpowiednie kierowanie strumieni finansowania – będzie można na nią odgórnie sterować" - podkreśla.

„Tworzenie takich uczelni to budowanie alternatywnego świata nauki i edukacji akademickiej" – komentuje dr Piotr Kołodziejczyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego, reprezentujący Komitet Koordynujący Inicjatywy Wolna Nauka.

Jak stwierdzają w oświadczeniu członkowie inicjatywy, samo powołanie nowej uczelni czy instytutu badawczego "nie jest niczym nagannym". "Problem polega jednak na tym, że planowane przedsięwzięcia mają mieć skrajnie ideologiczny i polityczny charakter, na co wskazuje choćby zaangażowanie w ich powstawanie skrajnie zideologizowanej organizacji Ordo Iuris. Tego typu podejście do szkolnictwa wyższego i nauki stoi w sprzeczności z definicją nauki, jako autonomicznego elementu ludzkiej kultury, opisującego, badającego i ulepszającego otaczający nas świat" - czytamy w oświadczeniu.

Inicjatywa Wolna Nauka protestuje też przeciwko - jak piszą autorzy oświadczenia: "próbom opisywania polskiego świata naukowego jako obszaru niekompetencji, szalejących złowrogich ideologii i braku moralności czy patriotyzmu". Jak podkreślają, tego typu obraz szkodzi nie tylko polskiej nauce, ale także całemu społeczeństwu, które traci swoje fundamenty oparte na naukowych autorytetach i rzetelnej wiedzy wypływającej z badań naukowych. "To jasne, że polska nauka boryka się z wieloma problemami, a na polskich uczelniach pojawiają się zjawiska patologiczne. Nikt nie neguje także potrzeby walki z nimi czy poprawiania akademickich procedur. Nie można jednak stosować retoryki 'spalonej ziemi' i wmawiać obywatelom naszego kraju, że tylko zniszczenie dotychczasowego świata akademickiego i zbudowanie nowego, naprawi wszystkie problemy" - czytamy w oświadczeniu.

Jego autorzy podkreślają też, że polscy naukowcy są doceniani na świecie i potrafią osiągać sukcesy pomimo braku odpowiedniego wsparcia czy finansowania. Istnieje także w naszym kraju wiele uczelni, wołających o wsparcie finansowe, którym środki przekazywane na nowe twory mogłyby wydatnie pomóc - piszą.

W wydanym oświadczeniu wyrażają też zaniepokojenie próbami wpływania na takie instytucje, jak Polska Akademia Nauk czy Polska Akademia Umiejętności, poprzez powołanie planowanego Narodowego Programu Kopernikańskiego. "To symptomatyczne, że w projekcie tzw. Polskiego Ładu ten element jest właściwie jedynym związanym jakoś z polską nauką. W naszym przekonaniu instytucja NPK ma osłabiać istniejące struktury instytutów naukowych i pozbawiać je stopniowo finansowania. Projekt ten wydaje się więc wybitnie szkodliwy dla polskiej nauki" - podsumowują.

Jak można przeczytać na stronie Inicjatywy Wolna Nauka w jej komitecie koordynującym znajdują się: Grzegorz Bąk-Pryc (Kraków), dr Kamil Kopij (Kraków), Marta A. Trzeciak (Gdynia), dr Piotr Kołodziejczyk (Kraków), dr hab. Agnieszka Mączyńska (Poznań), dr Andrzej Ćwiek (Poznań), dr Agnieszka Fulińska (Kraków), dr Marysia Woźniak (Warszawa), dr Jakub Sawicki (Praga), dr Anna Gawlik (Kraków), dr hab. Michał Ponczek (Łódź), dr Katarzyna Radziwiłko (Warszawa).

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ zan/