Doktoranci chcą zmian w Konstytucji dla Nauki, m.in. zrównania statusu “starych” i “nowych” doktorantów

KRD przyjęła w połowie lipca dokument - “Doktoranckie postulaty do nowelizacji ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce”.

Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (nazywana Konstytucją dla Nauki), która weszła w życie 2018 r. Zmieniła pracę uczelni i m.in. przemodelowała sposób robienia doktoratów. Zamiast studiów III stopnia - jak było wcześniej - wprowadzono w życie szkoły doktorskie, w których - co jest nowością - zapewnione jest stypendium naukowe. Aby jednak uzyskać stopień doktora, trzeba mieć na koncie recenzowaną monografię naukową lub publikację w rozpoznawalnym czasopiśmie (to wymóg trudniejszy do spełnienia niż wcześniej).

KRD wskazuje na konieczność zrównania statusu doktorantów kształcących się w szkołach doktorskich oraz na studiach doktoranckich. “W świetle obowiązującej ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce ci pierwsi są ‘młodymi naukowcami’, podczas gdy ci drudzy pozostają zaledwie ‘uczestnikami studiów III stopnia’” - czytamy w dokumencie.

Z tego zaś wynika, że dorobku naukowego osób realizujących studia doktoranckie nie uwzględnia się przy ewaluacji podmiotów prowadzących kształcenie – w przeciwieństwie do uczestników szkół doktorskich.

“Skutkuje to sytuacją, w której uczelniom, instytutom Polskiej Akademii Nauk oraz instytutom badawczym ‘nie opłaca się’ inwestować w doktorantów ze ‘starego modelu kształcenia’” - pisze KRD. I proponuje, by uwzględniać osiągnięcia uczestników studiów doktoranckich w ewaluacji uczelni i innych podmiotów akademickich.

Kolejny z postulatów to podwyższenie wysokości stypendium doktoranckiego zarówno dla doktorantów kształcących się w szkołach doktorskich jak i dla uczestników stacjonarnych studiów doktoranckich. Reprezentacja proponuje, aby stypendium doktoranckie w szkole doktorskiej wynosiło w pierwszych latach szkoły co najmniej 50 proc. wynagrodzenia profesora, a w ostatnich latach co najmniej 70 proc. wynagrodzenia profesora (teraz to odpowiednio 37 i 57 proc.).

Doktoranci chcą też możliwości wypłacania zapomóg doktorantom, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji życiowej. Oraz zagwarantowania funduszy na działania doktorantów, np. na działanie samorządu doktorantów.

Chcą też, aby doktoranci byli bardziej widoczni w strukturach uczelni (mieli swojego reprezentanta w radzie uczelni, w radzie studiów doktoranckich, a większy odsetek doktorantów był w kolegium elektorskim i senatach uczelni).

Krajowa Reprezentacja Doktorantów postuluje również - w związku z pandemią COVID-19, która zatrzymała możliwość prowadzenia wielu badań - umożliwienie wszystkim uczestnikom studiów III stopnia skorzystania z dwuletniego przedłużenia okresu kształcenia.

Poza tym doktoranci zwracają uwagę na przepisy, które warto doprecyzować, aby ułatwić doktorantom prowadzenie badań na styku różnych obszarów wiedzy.

KRD chce także, aby również absolwenci uczelni mogli swobodnie korzystać z akademickich inkubatorów przedsiębiorczości w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej.

Dokument KRD dostępny jest na stronie.

PAP - Nauka w Polsce

lt/ agt/