Wiele gatunków ryb na świecie jest zagrożonych z powodu działalności człowieka i przełowienia. Również zmiany klimatu mają negatywny wpływ na wiele z nich. Słodkowodnym rybom grozi m.in. wysychanie śródlądowych zbiorników, fluktuacja poziomu wody, a przede wszystkim wzrost temperatur, który w przyszłości może spowodować zmniejszanie się ławic i wymieranie gatunków.

Zgodnie z przewidywaniami czerwonej księgi Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody ok. jedna trzecia gatunków ryb słodkowodnych będzie dotknięta zmianami klimatu. W związku z tym organizmy te są wśród gatunków największego ryzyka.

Badanie opisane w „Global Change Biology”, przeprowadzone przez zespół pod kierunkiem Ivana Jarica z Czeskiej Akademii Nauk śledziło, które cechy gatunków wiążą się z wrażliwością na zmiany klimatu. „Nie da się zapobiec zbliżającemu się kryzysowi poprzez wprowadzenie kwot połowów. Inicjatywy administracyjne i programy na rzecz ochrony europejskich ryb muszą brać pod uwagę przyszłe zmiany warunków w środowisku. W świetle tego trzeba zidentyfikować regiony i gatunki, które będą szczególnie zagrożone zmianami klimatu” - powiedział Jaric.

Naukowcy analizowali 443 gatunki europejskich ryb słodkowodnych. Dane posłużyły do stworzenia listy najbardziej zagrożonych z nich. Badacze doszli do wniosku, że w największym niebezpieczeństwie są gatunki z regionu śródziemnomorskiego. Ryby żyjące z ekstremalnych warunkach – tam, gdzie jest gorąco i sucho – wykazują szczególną wrażliwość, kiedy jest jeszcze cieplej. Dlatego pierwsza dziesiątka zagrożonych gatunków pochodzi z Grecji, Hiszpanii i Portugalii.

Co ciekawe, większość z nich ma małe znaczenie, jeśli chodzi o komercyjne połowy. „Gatunki, którym zagrażają zmiany klimatu, najczęściej charakteryzują się niewielkim rozmiarem, są rzadkie i mają małą liczebność, a zatem mają nieduże znaczenie gospodarcze. Czasem odgrywają ważną rolę w sieciach żywieniowych i ekosystemach” - powiedział Gregor Kalinkat z niemieckiego instytutu IGB, specjalizującego się w ekologii słodkowodnych zbiorników.

Jak podkreślają naukowcy, wyniki badania świadczą o tym, że ochrona europejskich gatunków ryb powinna skoncentrować się głównie na regionie śródziemnomorskim. (PAP)

mrt/ zan/