Kalkulator opracowano wcześniej w ramach projektu "Ochrona bociana białego w dolinach rzecznych wschodniej Polski", który realizowały Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków wspólnie z Biebrzańskim Parkiem Narodowym i Łomżyńskim Parkiem Krajobrazowym Doliny Narwi. Projekt był wsparty unijnymi środkami z funduszu Life.

Autorami kalkulatora są obecny doktorant ze Szkoły Doktorskiej Nauk Ścisłych i Przyrodniczych Uniwersytetu w Białymstoku (UwB) Adam Zbyryt oraz Łukasz Dylewski (Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu) i Grzegorz Neubauer (Uniwersytet Wrocławski) - przypomniał w środę PAP Adam Zbyryt.

Ministerstwo Edukacji i Nauki przyznało UwB na popularyzację kalkulatora 60,5 tys. zł.

"Gniazda bociana białego należą do jednych z największych i najcięższych struktur budowanych przez zwierzęta na świecie. Nierzadko osiągają szerokość i wysokość dwóch metrów, a ich masa przekracza półtorej tony. Ponieważ coraz więcej bocianów gnieździ się blisko człowieka, a gniazda zakładane są na słupach elektroenergetycznych czy dachach budynków, generuje to konflikty na linii człowiek przyroda. Głównym problemem jest właśnie masa gniazd, która znacząco obciąża różnego rodzaju konstrukcje. Wynika to głównie z tego, że ich wnętrze to zbita przetworzona materia, która stanowi glebę (histosol)" - tłumaczy Zbyryt w komunikacie przekazanym mediom przez UwB.

Dodaje, że kalkulator pomoże ocenić, czy np. już istniejące gniazdo może powodować zagrożenie, ale też można wykorzystać to narzędzie przy projektowaniu konstrukcji dachów, słupów czy platform lęgowych tak, aby były bardziej wytrzymałe.

UwB chce - zarówno w kraju, jak i za granicą w krajach, gdzie występują licznie bociany - propagować w mediach tradycyjnych i społecznościowych kalkulator, np. wśród pracowników firm energetycznych, które montują specjalne platformy pod bocianie gniazda na słupach, ale też wśród tych właścicieli różnych nieruchomości, na których dachach są bocianie gniazda.

Adam Zbyryt przypomniał PAP, że do kalkulatora (ma instrukcję w pięciu językach, jest dostępny na stronie http://gniazdo.ptop.org.pl/.) potrzebna jest szerokość i wysokość bocianiego gniazda. W narzędziu podano, jak to zmierzyć, np. z ziemi z wykorzystaniem dalmierza. Wynik z kalkulatora wskazuje szacowaną masę gniazda.

Bociany używają gniazd przez wiele lat, co roku je dobudowują, dlatego z czasem gniazdo może osiągnąć dużą wagę. Zbyryt przypomniał, że - w ramach prowadzonego projektu ochrony bociana - wykazano, że najlżejsze gniazdo ważyło 70 kg, natomiast najcięższe 1,3 tony. Duży ciężar to np. zagrożenie zawalenia się dachu, zniszczenia konstrukcji, to także zagrożenie dla ludzi.

Kalkulator masy bocianiego gniazda jest jednym z czterech projektów, na które UwB dostało łącznie 387 tys. zł z MEIN na popularyzację nauki. 200 tys. zł z tej kwoty będzie przeznaczone na projekt "Misja 3.0 - Uniwersytet Otwarty". Będzie to cykl podcastów, wideocastów, debat z udziałem badaczy z uczelni na temat popularyzacji nauki, edukacji. Część z nich będzie dedykowana przedsiębiorcom.

"Powstanie także Cyfrowa Baza Wiedzy UwB, gdzie zgromadzone zostaną profesjonalnie nagrane wykłady, głównie prawnicze i ekonomiczne" - podał UwB.

87,2 tys. zł będzie przeznaczone na projekt "Historia chłopów w Polsce – stereotypy, a rzeczywistość historyczna", który będzie popularyzował wyniki badań historycznych o tej tematyce. Powstanie m.in. strona internetowa o historii chłopów.

Już ruszył projekt "Społeczne znaczenie filozofii i kognitywistyki" (dofinansowanie 37,8 tys. zł). Przez dwa lata ma się odbyć 20 wykładów z cyklu: Spotkania z Filozofią i Kognitywistyką, Tygodnia Mózgu w Białymstoku, Białostockiego Forum Kognitywistycznego.(PAP)

autor: Izabela Próchnicka

kow/ agt/