Ptaki i inne zwierzęta- jak wiadomo już od długiego czasu - w czasie nawigacji polegają w dużej mierze na ziemskim polu magnetycznym.

I choć oddziaływanie Słońca może silnie zaburzać magnetosferę Ziemi, a także zakłócać pracę satelitów i innych urządzeń - niewiele wiadomo, jak wpływa ono na zachowanie zwierząt.

Naukowcy z University of Michigan przeprowadzili szeroko zakrojone badanie, aby sprawdzić, jak na nocne ptasie podróże wpływają zaburzenia pola magnetycznego Ziemi. Przeanalizowali w tym celu dane z naziemnych stacji radarowych, działających na Wielkich Równinach USA, będących głównym szlakiem migracji ptaków.

Radary wskazywały na migracje grup liczących od setek do tysięcy ptaków – w dużej mierze wróblowych, takich jak choćby drozdy, a także siewkowych czy blaszkodziobych (jak np. kaczki, łabędzie czy gęsi). Dane z radarów naukowcy odnieśli do informacji z globalnej sieci naziemnych detektorów pola magnetycznego.

Okazało się, że w czasie burzliwej pogody kosmicznej (silnej aktywności Słońca) ptaki podróżowały o 9-17 proc. mniej, a te, które się na to decydowały, miały często kłopoty w znajdowaniu drogi, szczególnie jesienią, przy dużej ilości chmur.

"Nasze wyniki pokazują, jak bardzo decyzje zwierząt zależą od warunków środowiskowych – między innymi tych, których ludzie nie dostrzegają, np. zaburzeń pola geomagnetycznego. Zmiany w zachowaniu mają skutki w ruchach całych populacji" – mówi Eric Gulson-Castillo, główny autor badania.

"Dane wyraźnie wskazują, że intensywność migracji spada przy silnych zaburzeniach geomagnetycznych" – podkreśla jeden z autorów projektu, prof. Ben Winger. - "Dostarczają one ekologicznego kontekstu dla dekad badań nad mechanizmami magnetopercepcji zwierząt, przez pokazanie szerokiego wpływu kosmicznej pogody na dynamikę migracji".

Analiza pokazała też, że w czasie geomagnetycznych zakłóceń ptaki częściej pozwalały się znosić wiatrom. W czasie zakłóceń magnetycznych i przy zachmurzonym niebie, intensywność tzw. lotu wysiłkowego (pod wiatr) spadała o 25 proc. Wskazuje to na kłopoty z nawigacją spowodowane zaburzeniami pola magnetycznego i brakiem dostępu do wizualnych wskazówek na niebie.

"Nasze wyniki sugerują, że w czasie silnych zakłóceń geomagnetycznych migruje mniej ptaków, a ptaki w trakcie migracji mogą napotykać trudności w nawigacji, zwłaszcza, jesienią, w pochmurnych warunkach" - mówi Gulson-Castillo, który przeprowadził badanie jako część swojej rozprawy doktorskiej. - "W rezultacie ptaki mogą wkładać mniejszy wysiłek w aktywną nawigację podczas lotu i w konsekwencji lecieć bardziej zgodnie z kierunkiem wiatru". (PAP)

Marek Matacz

mat/ zan/