Zdolność przewidywania działań innych jest kluczową zdolnością zwierząt społecznych, ponieważ pozwala skoordynować odpowiednią reakcję. Jednak naukowcy przyznają, że niewiele wiadomo na temat wpływu morfologii dłoni na umiejętność przewidywania zachowania. Dlatego zastosowali oni „magiczną sztuczkę” z wykorzystaniem rąk, by móc śledzić oczekiwania obserwatora i zbadać jego umiejętność przewidywania.

Elias Garcia-Pelegrin, psycholog z Uniwersytetu Cambridge i magik z 12-letnim doświadczeniem, wykonał klasyczną iluzję, prezentując ją przedstawicielom trzech gatunków małp: wiewiórki Humboldta (Saimiri cassiquiarensis), marmozety zwyczajnej (Callithrix jacchus) i kapucynki żółtopiersiowej (Sapajus xanthosternos).

Kapucynki to jedyne małpy z Nowego Świata (Platyrrhini), które potrafią wykonać precyzyjny chwyt, przykładając kciuk do palca wskazującego lub środkowego. Małpy wiewiórki mają przeciwstawne kciuki, ale nie mogą nimi swobodnie poruszać i nie mogą precyzyjnie chwycić. Z kolei marmozety nie mają przeciwstawnych kciuków, ponieważ ich dłonie są przystosowane do wspinania się po grubych, pionowych pniach drzew.

Małpy zostały wytresowane tak, aby obserwowały ruchy rąk magika, przekładającego jedzenie z jednej ręki do drugiej. Zwierzęta zostały nauczone, aby wybierać zaciśniętą pięść, w której znajduje się nagroda w postaci jedzenia. Garcia-Pelegrin wykonywał też sztuczkę zwaną "francuską kroplą" – czyli udawał, że chwyta pożywienie.

Zarówno kapucynki, jak i małpy wiewiórki prawidłowo wybrały rękę z nagrodą, gdy w widoczny sposób jedzenie było przekładane do drugiej ręki. Dały się jednak nabrać, gdy magik zastosował sztuczkę. Z kolei marmozety nie dały się nabrać na sztuczkę - ale nie potrafiły wskazać ręki, do której jedzenie zostało przeniesione w widoczny sposób.

Zespół angielskich naukowców doszedł do wniosku, że kapucynki i małpy wiewiórki znały anatomię magika, dlatego przewidziały ruchy jego rąk, kiedy działał w sposób transparentny, ale pogubiły się, kiedy zastosował sztuczkę. Anatomia ma więc wpływ na kształtowanie zdolności poznawczych, twierdzą badacze.

"Najważniejszym wnioskiem płynącym z badań jest to, że ruchy rąk są bardzo ważne jako sygnały społeczne" – piszą autorzy badania. Są też przekonani, że nowa wiedza przyczyni się do lepszego zrozumienia ewolucji zdolności umysłowych człowieka. W dalszej kolejności będą chcieli badać związek między budową anatomiczną, zdolnościami ruchowymi z umiejętnością przewidywania.

Więcej informacji - w materiale źródłowym (https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0960982223003111). (PAP)

Autorka: Urszula Kaczorowska

uka/ zan/