Nyktynastia to właściwość roślin, która polega na tym, że na noc zamykają one liście – opuszczają je lub podnoszą, w ten sposób niejako je składając. Naukowcy nazywają tę właściwość sennymi ruchami roślin.

Okazuje się, że rośliny potrafiły to robić ponad 250 mln lat temu, zanim na świecie pojawiły się dinozaury. Naukowcy znaleźli właśnie przekonujący dowód na istnienie tej własności tak dawno temu.

„Wyniki naszych badań dowodzą, że na tak wczesnym etapie ewolucji rośliny rozwinęły ruchy nyktynastyczne, co jest rzeczą zadziwiającą” - opisuje Zhuo Feng z Uniwersytetu Yunnan w Kunming (Chiny).

Jak wyjaśnia Stephen McLoughlin ze Szwedzkiego Muzeum Historii Naturalnej w Sztokholmie, zespół zastosował nieortodoksyjne podejście. W materiale kopalnym można zaobserwować złożone liście, ale nie wiadomo, jak była tego przyczyna. Zwrócono jednak uwagę na pewien detal, a mianowicie na szkody poczynione przez owady.

U dzisiejszych roślin tego typu uszkodzenia dokonywane przez owady są bardzo charakterystyczne. Kiedy owady żerują na złożonych w taki sposób liściach, potrafią przegryźć się na wylot przez dwie połówki naraz. Gdy takie liście się otworzą, widoczną są na nich symetryczne uszkodzenia.

Naukowcy postanowili sprawdzić, czy tego rodzaju uszkodzenia można znaleźć, badając skamieniałości roślin kopalnych. Okazało się, że występują one na liściach roślin z wymarłej grupy o nazwie gigantopterydy. Rośliny te żyły ok. 300-250 mln lat temu. Miały szerokie liście z jedną osią symetrii. Analiza setek eksponatów potwierdziła te spostrzeżenia.

Więcej: www.sciencedaily.com/releases/2023/02/230224134919.htm (PAP)

krx/ bar/