Rada Naukowa IBS PAN o ochronie Puszczy Białowieskiej jako Obiektu Światowego Dziedzictwa UNESCO

W skład Rady Naukowej IBS PAN wchodzi 30 naukowców-biologów z polskich instytutów naukowych i uczelni wyższych, a także członków Polskiej Akademii Nauk. Dokument, udostępniony serwisowi Nauka w Polsce w środę, podpisał w imieniu rady jej przewodniczący, prof. dr hab. Henryk Okarma. Stanowisko udostępniono w środę.

"Rada Naukowa Instytutu Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk w Białowieży opowiada się za utrzymaniem dotychczas funkcjonujących na terenie Obiektu Światowego Dziedzictwa UNESCO 'Puszcza Białowieska' stref o zróżnicowanym reżimie ochronnym w niezmienionym udziale powierzchniowym. Jednocześnie Rada wyraża stanowczy sprzeciw wobec proponowanej przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Białymstoku koncepcji znacznego powiększenia strefy 4 - o najniższym reżimie ochronnym, w której dopuszczona jest gospodarka leśna, kosztem ograniczenia powierzchni strefy 3, obejmującej lasy naturalne i drzewostany ponad stuletnie" - podkreślono w stanowisku.

Uzasadniając, członkowie rady przypomnieli, że zarządzanie Obiektem Światowego Dziedzictwa UNESCO "Puszcza Białowieska" realizowane jest w oparciu o strefy o zróżnicowanym reżimie ochronnym. Zabiegi gospodarki leśnej w celu przywrócenia naturalnego charakteru lasu są dopuszczone jedynie w strefie 4, obejmującej 18 proc. powierzchni Obiektu.

"Zachowanie strefowania Obiektu w obecnych proporcjach i układzie przestrzennym gwarantuje ochronę naturalnych procesów biologicznych poprzez minimalizację zaburzeń ze strony działalności człowieka, umożliwiając spontaniczne dopasowywanie się zespołów organizmów żywych do zmian zachodzących w środowisku. Zasadność strefowania Obiektu i konieczność utrzymania stref o wysokim reżimie ochronnym (strefy 1-3) w stanie niepomniejszonym została potwierdzona w Raporcie ekspertów Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) z 2018 r." - czytamy w uzasadnieniu.

Zdaniem Rady Naukowej IBS PAN powiększenie obszaru strefy 4 oznaczałoby dopuszczenie wycinek na znacznych obszarach Puszczy kształtowanych przez naturalne procesy.

"Zabiegi z zakresu gospodarki leśnej mają potencjał znacznego negatywnego oddziaływania zarówno na populacje rzadkich, wrażliwych gatunków zwierząt, jak i zachodzące tam procesy ekologiczne. Tym samym proponowane przez RDLP zwiększenie strefy aktywnej gospodarki leśnej o 60 proc. nie znajduje merytorycznego uzasadnienia i byłoby niezgodne z wytycznymi IUCN" - napisano.

Rada Naukowa IBS PAN proponuje, aby ewentualne korekty granic strefowania zostały rozważone pod warunkiem wcześniejszego przeprowadzenia szczegółowych analiz środowiskowych i wizji terenowych. Korekty te jednak nie mogą doprowadzić do pomniejszenia obszaru objętego obecnie ochroną w strefach o wyższym reżimie ochronnym (strefy 1-3).

Szczegółowe uzasadnienie tego stanowiska jest przedstawione w stanowisku Rady dostępne jest na stronie internetowej. 

Wcześniej stanowisko w tej prawie zabrał również m.in. Komitet Biologii Środowiskowej i Ewolucyjnej PAN oraz 30 organizacji pozarządowych i ruchów społecznych 

Publikowane w mediach, a zaprezentowane we wrześniu podczas warsztatów Instytutu Ochrony Środowiska-PIB „Strefy ochronne: założenia, pojęcia, zasady i kryteria” zmiany strefowania, które przywołują naukowcy i organizacje pozarządowe są dostępne na tej stronie. 

Nauka w Polsce

zan/ ekr/