Jak wykazał zespół naukowców, kierowany przez Ronalda C. Estoque z Centrum ds. Bioróżnorodności i Zmian Klimatu, Instytutu Badań nad Leśnictwem i Produktami Leśnymi (FFPRI) w Japonii, globalna powierzchnia lasów zmniejszyła się w latach 1960-2019 o 81,7 mln hektarów. Odpowiada to powierzchni ponad 10 proc. całej wyspy Borneo. Utrata lasów brutto (437,3 mln hektarów) przewyższa przyrost lasów brutto (355,6 mln hektarów).

Jak wskazują autorzy, ta strata zagraża przyszłości bioróżnorodności i wpływa na życie co najmniej 1,6 miliarda ludzi na całym świecie - głównie w krajach rozwijających się, które wykorzystują lasy do różnych celów.

Zespół wykorzystał globalny zestaw danych, dotyczących użytkowania gruntów, aby zbadać, w jaki sposób lasy na świecie zmieniały się w czasie i przestrzeni. Spadek globalnej powierzchni lasów w połączeniu ze wzrostem światowej populacji w ciągu 60 lat spowodował zmniejszenie globalnej powierzchni lasów na mieszkańca o ponad 60 proc, z 1,4 ha w 1960 r. do 0,5 ha w 2019 r.

„Ciągła utrata i degradacja lasów wpływa na integralność ekosystemów leśnych, zmniejszając ich zdolność do generowania i świadczenia podstawowych usług oraz utrzymania bioróżnorodności” - wskazują autorzy analiz.

Wyniki ujawniły również, że globalna zmiana przestrzenno-czasowego wzorca lasów przemawia za teorią przemiany lasów (forest transition theory). Ta geograficzna teoria opisuje odwrócenie lub zmianę trendów użytkowania gruntów na danym terytorium: od okresu utraty powierzchni lasów netto do okresu przyrostu powierzchni netto. Straty powierzchni lasów występują głównie w tropikach, w krajach o niższych dochodach a przyrosty lasów w krajach pozazwrotnikowych o wyższych dochodach.

„Pomimo tego przestrzennego wzorca utraty lasów, występującego głównie w krajach słabiej rozwiniętych, rola bardziej rozwiniętych krajów w tej utracie lasów również wymaga głębszego zbadania. Wraz ze wzmocnieniem ochrony lasów w krajach bardziej rozwiniętych, utrata lasów przenosi się do krajów słabiej rozwiniętych, zwłaszcza w tropikach” - wskazał główny autor badania, Ronald C. Estoque.

„Dzisiaj monitorowanie światowych lasów jest integralną częścią różnych globalnych inicjatyw środowiskowych i społecznych, w tym celów zrównoważonego rozwoju (SDGs), paryskiego porozumienia klimatycznego i globalnych ram dotyczących różnorodności biologicznej na okres po 2020 roku. Aby pomóc osiągnąć cele tych inicjatyw, istnieje głęboka potrzeba odwrócenia lub przynajmniej spłaszczenia globalnej krzywej utraty lasów netto poprzez ochronę pozostałych lasów na świecie oraz przywracanie i rehabilitację zdegradowanych krajobrazów leśnych” – zaznaczają autorzy.(PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ zan/