"Na początku kwietnia na gnieździe leżał jeszcze śnieg. Ten nawrót zimy zatrzymał Florentino – dorosłego bociana czarnego, który jest gwiazdą transmisji online z łódzkich lasów – gdzieś na trasie wędrówki, ale jak tylko pogoda się poprawiła ruszył na północ i w czwartek pojawił się na gnieździe. Od razu wziął się za układanie patyków według własnego uznania. Widać, że czuje się tu jak u siebie w domu - wyleciał z gniazda rozejrzeć się po okolicy, wrócił po dwóch godzinach i już został na noc. A my zaczynamy nowy sezon naszych obserwacji" – poinformowała Alicja Sitek z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych (RDLP) w Łodzi.

Codzienne życie bocianów czarnych można podglądać od sześciu lat. Pionierskie w skali kraju i jedno z niewielu w Europie przedsięwzięcie edukacyjne realizowane jest wspólnie przez RDLP oraz Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego.

To wyjątkowa okazja do obserwacji ptaków objętych w Polsce ścisłą ochroną. Bocian czarny jest bardzo nielicznym mieszkańcem polskich lasów, do tego prowadzi bardzo skryty tryb życia. Osoba postronna nie może zbliżyć się do ich gniazd - otaczają je wyznaczone przez leśników strefy ochronne, w okresie lęgowym obejmujące obszar o promieniu 500 m, zaś sama lokalizacja siedlisk objęta jest tajemnicą.

Wspólna obserwacja bocianów czarnych dzięki kamerze przy znajdującym się na wysokości ok. 20 metrów gnieździe i poznawanie behawioru gatunku, ma na celu upowszechnienie wiedzy o bocianach czarnych oraz wzbudzenie świadomości potrzeby ochrony tego gatunku.

"Projekt edukacyjny +Bociany Czarne Online+ ma odsłonić tajemnice życia tego gatunku. Leśnicy i ornitolodzy typują dwa stałe miejsca gniazdowania bocianów czarnych w województwie łódzkim, na terenie RDLP w Łodzi. W marcu w każdej z lokalizacji w głębi lasu instalujemy kamery z funkcją podczerwieni. I tak od 2016 roku obserwujemy – a wraz z nami coraz liczniejsza grupa internautów – bociany czarne w gniazdach: na dębie i sośnie" – wyjaśniła Sitek.

Cieszącą się dużą popularnością transmisję na żywo można oglądać na YouTubie. Dodatkowe materiały z obserwacji gniazd zamieszczane są na facebookowym profilu RDLP w Łodzi.

W poprzednich latach można było śledzić online m.in. losy pary bocianów i ich potomstwa oraz trzech młodych ptaków: Patyka, Skoczka i Gwalberta, którym imiona nadali internauci. Teraz gwiazdą transmisji jest zaś dorosły bocian Florentino.

"W 2021 r. gniazdo Dąb2 było zajęte przez Florentino i Ferminę2. Samica zniosła cztery jaja, z których wykluły się cztery pisklęta. Na początku czerwca doszło do eliminacji najmłodszego pisklęcia i w gnieździe zostały trzy. Otrzymały imiona Frezja, Felek i Florek. W pierwszej połowie sierpnia młode bociany wyleciały z gniazda. 14 sierpnia, zaledwie po paru dniach wędrówki, Felek zginął we wschodniej Rumunii, ale Florek i Frezja poleciały dalej - do Afryki. Lokalizator Florka zamilkł nad Saharą koło Luksoru, a Frezja przeleciała przez Saharę i zimuje w Erytrei i Etiopii" – relacjonowali twórcy przedsięwzięcia.

W jego ramach w ubiegłym roku zaobrączkowano i wyposażono w lokalizatory GPS-GSM 18 piskląt bociana czarnego żyjących w lasach RDLP w Łodzi. Urządzenia założono w gniazdach w nadleśnictwach: Grotniki, Piotrków, Poddębice, Bełchatów, Złoczew, Kutno i Kolumna.

Bocian czarny (Ciconia nigra) jest objęty w Polsce ścisłą ochroną. Szacuje się, że liczebność tych ptaków sięga 1,4-1,6 tys. par. Jak podkreślają przyrodnicy, na początku lat 80. XX wieku populację bocianów w Polsce oceniano na ok. 900 par, natomiast w latach 60. na zaledwie 500. Dokładna lokalizacja gniazd bocianów czarnych objęta jest tajemnicą, by chronić ptaki przed intruzami. Każda para buduje zwykle więcej niż jedno gniazdo (ich waga może wynosić nawet tonę), następne mogą być oddalone od siebie nawet o kilka kilometrów i w kolejnych latach zasiedlane w przypadku utraty lub pogorszenia jakości gniazda podstawowego.

Bociany z łódzkich lasów będzie można obserwować do jesieni - we wrześniu gatunek ten wędruje na zimowiska do Afryki Wschodniej i Środkowej. (PAP)

autor: Bartłomiej Pawlak

bap/ pat/