"Rok 2022 będzie rokiem wsparcia polskich firm biotechnologicznych przez Agencję Badań Medycznych. Już w I kwartale 2022 roku planowany jest konkurs na wsparcie komercyjnych badań w zakresie opracowania, oceny działania klinicznej innowacyjnych wyrobów medycznych" – przekazał Górski.

Jak dodał, trwają również prace nad założeniami konkursowymi. Pierwszy planowany konkurs dotyczyć będzie opracowania innowacyjnego rozwiązania w obszarze produktów leczniczych opartych na kwasach nukleinowych lub terapii komórkowej w zakresie chorób nowotworowych, chorób zakaźnych (w tym immunoterapii) lub chorobach metabolicznych. Drugi - innowacyjnego rozwiązania w obszarze celowanego lub personalizowanego leczenia z wykorzystaniem narzędzi i rozwiązań bioinformatycznych w terapii nowotworów oraz chorobach metabolicznych. Natomiast trzeci odnosić będzie się do nowych postaci farmaceutycznych, produkcji substancji aktywnych leków dopuszczonych do obrotu i leków biopodobnych.

Górski wyjaśnił też kwestię dotyczącą Praw Własności Intelektualnej (PWI) w ramach projektów, które otrzymują granty z ABM. Zapewnił, że, zgodnie z przyjętym modelem działania, prawa te pozostają przy firmie, która otrzymała finansowanie. Natomiast agencja, zgodnie z warunkami umowy, ma prawo do wykupu PWI powstałego w ramach realizacji projektu po cenach rynkowych.

"Prawo to może być wykonane przez agencję w ciągu 5 lat od zakończenia projektu. Oznacza to, że jeśli w tym okresie firma chciałaby sprzedać PWI, to w pierwszej kolejności zwraca się z taką możliwością do agencji wyznaczając jej czas na podjęcie decyzji. Jeśli agencja nie skorzysta z prawa pierwokupu firma, która otrzymała grant, może dowolnie dysponować PWI" – podsumował.

Równocześnie zaznaczył, że uprawnienie agencji w tym zakresie nie jest automatyczne, a warunki ewentualnego wykupu zawarte są w umowie uzgadnianej z firmą. Ponadto ABM, jako współinwestor badania, gwarantuje sobie prawo zakupu po tzw. godziwej cenie wyrobu medycznego lub produktu leczniczego - konkretnych sztuk, nie PWI do nich - które w przyszłości powstaną dzięki prowadzonym badaniom.

"Jest to model współpracy stosowany przez Komisję Europejską podczas wsparcia badań nad szczepionką COVID-19. Jednym słowem Skarb Państwa gwarantuje sobie możliwość kupna produktów, które zostaną wytworzone w wyniku dofinansowanych badań" – podkreślił Górski.

Jak wskazał dalej, infrastruktura badawcza, która zostanie zakupiona przez firmę w ramach grantu, staje się tzw. infrastrukturą krytyczną. Firma może z niej korzystać do celów komercyjnych, ale jeśli zostanie ogłoszona pandemia, agencja ma prawo zwrócić się do takiej firmy o odpłatne użyczenie takiej infrastruktury na potrzeby produkcji produktu leczniczego, służącego zwalczaniu choroby, która wywołała epidemię.

Górski przypomniał także, że dotychczas agencja koncentrowała się na wspieraniu działań niekomercyjnych prowadzonych przez jednostki akademickie i naukowe.

"Dopiero w 2021 roku, w związku z pandemią COVID-19, uruchomiono pierwszy konkurs, którego celem jest poszukiwanie skutecznych metod zapobiegania i leczenia chorób zakaźnych, w tym infekcji powodowanych przez wirusy RNA. Chodzi o poprawę bezpieczeństwa epidemicznego Polski" - przyznał.

Agencja Badań Medycznych w dalszej perspektywie liczy na skomercjalizowanie wyników tych prac oraz osiągnięcie możliwości produkcyjnych leków opartych na RNA lub leków przeciwko wirusom RNA na terenie Polski poprzez stworzenie pilotażowej linii produkcyjnej.

Ponadto zapewnił, że ABM dąży do tego, żeby w perspektywie roku 2025 zbudować i ugruntować pozycję Polski jako lidera biomedycznego w Europie Środkowo-Wschodniej.

"W ten sposób agencja chce przeprowadzić polski sektor od rozproszonego i nieefektywnego do skoncentrowanego i efektywnego" – przyznał Górski.

Wyliczył, że w ramach planu zdefiniowano 4 obszary działania i 12 inicjatyw. (PAP)

Autorka: Klaudia Torchała

tor/ mir/