Czołowi neuronaukowcy zaglądają do zakamarków mózgu

Sprawcą zamieszania, redaktorem książki spinającym wszystko w całość jest David J. Linden, profesor neuronauki w Johns Hopkins University School of Medicine. Poprosił on grono (blisko 40) znanych badaczy mózgu o odpowiedź na pytanie: "Którą koncepcję dotyczącą funkcjonowania mózgu najbardziej chciałabyś/chciałbyś wyjaśnić światu?". W ten sposób powstał zbiór popularnonaukowych esejów poruszających najróżniejsze zagadnienia z dziedziny neuronauki. 

Linden zauważa, że choć żyjemy w "epoce mózgu", to osoby myślące zaczęły sceptycznie podchodzić do niektórych publikacji z tej dziedziny. "I nic dziwnego, skoro jesteśmy zasypywani lawiną neurobzdur w rodzaju 'patrzenie na niebieski kolor zwiększa twoją kreatywność' lub 'mózgi republikanów i demokratów różnią się budową'. Jestem przekonany, że czytelnicy łakną miarodajnych i ciekawie przedstawionych informacji o biologicznych podstawach ludzkiego doświadczenia. Chcą się dowiedzieć, co w dziedzinie funkcjonowania układu nerwowego jest już wiadome, co przypuszczamy, ale czego nie potrafimy udowodnić, oraz co wciąż pozostaje dla nas zagadką" - pisze Linden we wstępie. 

I właśnie temu ma służyć redagowana przez niego książka. Otwiera ją zresztą wstęp autorstwa samego Lindena, bardzo przydatny dla osób, które nie mają jeszcze wiedzy z zakresu budowy mózgu, nie wiedzą dokładnie, czym są aksony, jak działają neurony czy neuroprzekaźniki, albo po prostu potrzebują sobie to przypomnieć. Dzięki tej wstępnej części zdecydowanie łatwiej też zabrać się do kolejnych rozdziałów książki.

Do jakiego stopnia nasza osobowość jest wrodzona? W jakiej mierze formuje ją doświadczenie? Jakie jest znaczenie zmysłu smaku i węchu w przetrwaniu i ewolucji człowieka? Dlaczego czas czasem się wlecze, a innym razem pędzi jak szalony - czyli jak nasz mózg go przetwarza? Jak to możliwe, że niemal wszystkimi naszymi działaniami kierują nawyki? W jakim stopniu genetyka wpływa na kształtowanie się orientacji seksualnej? Na te i wiele innych kwestii można znaleźć odpowiedź na kartach tej książki. Autorzy kolejnych esejów opisują genetyczne podstawy osobowości, neurologiczne podłoże reakcji estetycznych, pochodzenie pragnienia miłości, jedzenia i substancji psychoaktywnych. Badają źródła ludzkiego indywidualizmu, empatii i pamięci.        

W zasadzie wszystkie eseje są zwięzłe, dynamiczne, zrozumiałe, uzupełnione przykładami, wynikami co ciekawszych badań. Tematyka zmienia się z eseju na esej, więc nie może być tu mowy o znużeniu tematem. Pewnie nie jest to pozycja, która zainteresuje każdego - ale dla osób, które o funkcjonowaniu mózgu chcą wiedzieć więcej i szukają dobrych, wiarygodnych źródeł, będzie ona cennym nabytkiem.

Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Rebis. 

ekr/