Abstynencja, niepalenie, właściwa masa ciała i ćwiczenia obniżają zagrożenie rakiem także u osób o genetycznych predyspozycjach do tej choroby. Dbanie o zdrowie jest więc w ich przypadku szczególnie ważne.
Genetycy znajdują coraz więcej miejsc w ludzkim DNA, które wpływają na ryzyko rozwoju nowotworów. Dane na ten temat pozwalają do pewnego stopnia oszacować zagrożenie różnymi rodzajami raka, przy zastosowaniu tzw. poligenicznego wskaźnika ryzyka (ang. polygenic risk scores - PRS).
„PRS wskazujący ryzyko konkretnych nowotworów jest ważny, ale nie wystarczy - zwraca uwagę prof. Guangfu Jin z Nankińskiego Uniwersytetu Medycznego. - Staraliśmy się opracować poligeniczny wskaźnik ryzyka nowotworów (cancer polygenic risk score - CPRS), aby mierzyć całkowite zagrożenie rakiem” - wyjaśnia.
Na podstawie danych genetycznych i epidemiologicznych na temat ryzyka 16 różnych nowotworów u mężczyzn i 18 u kobiet stworzyli ogólny wskaźnik dla raka.
Genetyczne zagrożenie odnieśli potem do danych na temat stylu życia i zdrowia ponad 400 tys. osób. Dane (zgromadzone w UK Biobank) objęły informacje na temat palenia, konsumpcji alkoholu, masy ciała, aktywności fizycznej i diety.
Badacze na podstawie tych informacji zaklasyfikowali uczestników do trzech grup - o niekorzystnym, przeciętnym lub korzystnym stylu życia.
Analiza tych wszystkich danych pokazała kilka informacji.
Po pierwsze mężczyźni o wysokim CPRS mieli prawie dwa razy, a kobiety 1,6 raza większe ryzyko zachorowania na raka w ciągu najbliższego, krótkiego okresu obserwacji, niż osoby z niskim wskaźnikiem. Co ważne, aż 97 proc. uczestników miało wysoką wartość wskaźnika przynajmniej dla jednego nowotworu.
„Sugeruje to, że prawie każdy podatny jest na zachorowanie przynajmniej na jeden rodzaj raka. Wskazuje to również, że każdy powinien dbać o zdrowy styl życia” - podkreśla prof. Jin.
Mężczyźni o najgorszych nawykach i największym ryzyku genetycznym mieli w sumie 2,99 raza, a kobiety - 2,38 raza większe ryzyko zachorowania na raka niż żyjący najzdrowiej i z najbardziej sprzyjającymi genami.
W grupie osób silnie obciążonych genetycznie mężczyźni i kobiety o najmniej zdrowym stylu życia mieli ryzyko zachorowania w ciągu pięciu lat sięgające odpowiednio 7,23 i 5,77 proc. Natomiast odsetki te dla obciążonych osób dbających o zdrowie wyniosły 55,1 dla mężczyzn i 3,69 dla kobiet.
Podobne spadki notowano przy genetycznych predyspozycjach o różnym nasileniu, co oznacza, że wszyscy skorzystają na dbaniu o zdrowie.
„Uzyskane wyniki wskazują, że każdy powinien starać się zachować zdrowy styl życia, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka” - podkreśla prof. Jin.
„Ma to szczególne znaczenie dla osób o wysokim obciążeniu genetycznym. Mamy nadzieję, że opracowany przez nas CPRS pomoże w zwiększeniu świadomości ludzi odnośnie ich dziedzicznego obciążenia chorobami nowotworowymi i skłoni ich do zachowania zdrowych nawyków” - dodaje.
Więcej informacji na stronach:
https://www.eurekalert.org/news-releases/923551
https://cancerres.aacrjournals.org/content/early/2021/07/29/0008-5472.CAN-21-0836
Marek Matacz
mat/ ekr/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
