Badania na rybach pokazały, że bisfenol A oraz bisfenol S zaburzają działanie neuronów w mózgu. Naukowcy są zdania, że prawdopodobnie wyniki te można odnieść również do ludzi.
Specjaliści z niemieckiego Uniwersytetu w Bayreuth, na łamach Communications Biology pokazują kolejne zagrożenia ze strony dodawanych do tworzyw sztucznych substancji z grupy bisfenoli.
Te stosowane jako tzw. plastyfikatory związki można znaleźć w różnego typu wyrobach - opakowaniach na jedzenie, jednorazowych sztućcach, butelkach, zabawkach czy plombach dentystycznych.
W ostatnich latach wiele naukowych doniesień wskazało już na zagrożenia ze strony głównie bisfenolu A, który m.in. może zaburzać pracę niektórych hormonów.
Specjaliści z Bayreuth sprawdzili wpływ bisfenolu A (BPA) oraz uważanego za bezpieczniejszy bisfenolu S (BPS) na mózgi złotych karasi.
Jak twierdzą, nawet niewielkie ilości BPA oraz BPS zaburzają przekazywanie sygnałów między neuronami w mózgach rybek.
Badacze zauważyli zaburzenia równowagi między pobudzaniem i hamowaniem neuronów, a to może być groźne.
„Dobrze już wiadomo, że różne choroby układu nerwowego kręgowców są powodowane przez to, że pobudzające i hamujące sygnały nie są dobrze skoordynowane. Dlatego szczególnie niepokoi, że BPA i BPS znacząco zaburzają tę koordynację” - podkreśla dr Peter Machnik.
Skutki mogą być różnorodne.
„Byliśmy zaskoczeni tym, jak wiele kluczowych funkcji mózgu rybek było zmienionych przez plastyfikatory używane w wielu gałęziach przemysłu. Jak pokazaliśmy, uszkodzenie nie pojawia się od razu. Jednak, kiedy komórki mózgu są wystawione na działanie niewielkich ilości BPA i BPS przez miesiąc, uszkodzenia są jednoznaczne” - dodaje główna autorka publikacji Elisabeth Schirmer.
Badacze skupili się na tzw. komórkach Mauthnera, które łączą sygnały z różnych narządów zmysłów, dzięki czemu rybki np. natychmiast potrafią zareagować, gdy pojawi się przy nich drapieżnik.
Ze względu na ich duże znaczenie dla przeżycia zwierzęcia, komórki te są dosyć odporne i potrafią do pewnego ograniczać uszkodzenia.
Tym bardziej pokazuje to, że zagrożenie ze strony plastyfikatorów jest znaczne.
Zdaniem naukowców wyniki mogą mieć zastosowanie także do człowieka.
„Rezultaty uzyskane w czasie badań mózgów rybek pozwalają sądzić, że BPA i BPS mogą powodować także poważne uszkodzenia mózgów dorosłych ludzi. W świetle tego kluczowe jest, aby nauka i przemysł opracowały nowe plastyfikatory, które zastąpią bisfenole i będą bezpieczne dla ludzi” - twierdzi dr Machnik.
Dokonanie badaczy może w tym pomóc.
„Wydajność użytych przez nas technik badawczych może okazać się cenną pomocą przy pracach nad nowymi plastyfikatorami. Pozwalają one bowiem szybko ocenić, jak dana substancja wpływa na mózg” - tłumaczy jeden z naukowców dr Stefan Schuster.
Więcej informacji na stronach:
https://www.uni-bayreuth.de/en/university/press/press-releases/2021/043-plasticiser/index.html
https://www.nature.com/articles/s42003-021-01966-w (PAP)
Autor: Marek Matacz
mat/ agt/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
