Niewyspanie sprawia, że nasz mózg jest bardziej podatny na działanie kuszących zapachów i chętniej sięgamy po wysokokaloryczne produkty - informują naukowcy z Uniwersytetu Northwestern w stanie Illinois na łamach czasopisma "eLife".
Autorzy przekonują, że winę za to ponosi nasz nos, który w warunkach niedoboru snu silniej reaguje na zapachy, a także zaburzenie komunikacji pomiędzy dwoma obszarami mózgu, wpływającymi na nasze decyzje żywieniowe.
Wcześniejsze badania wskazywały, że niedobór snu powoduje wzrost poziomu niektórych endokannabinoidów, które organizm produkuje w naturalny sposób. Związki te mają istotne znaczenie dla zachowań związanych z jedzeniem oraz reakcji mózgu na zapachy.
Badacze (https://doi.org/10.7554/eLife.49053.001) testowali wpływ niedoboru snu na reakcję mózgu na zapachy w grupie 29 kobiet i mężczyzn w wieku od 18 do 40 lat. Uczestników podzielono na dwie grupy. Pierwsza mogła spać odpowiednio długo, a druga tylko przez cztery godziny. Po czterech tygodniach pierwsza grupa spała przez cztery godziny, a druga do woli. Uczestnikom podawano śniadanie, lunch i obiad o kontrolowanym składzie, ale także oferowano bufet z przekąskami. Za każdym razem naukowcy odnotowywali, co i w jakich ilościach spożywali uczestnicy.
Zaobserwowano, że w warunkach niedoboru snu badani sięgali po produkty o większej gęstości energetycznej (większa liczba kalorii na gram), takie jak pączki, frytki, chipsy czy ciastka.
Porównywano także poziom we krwi dwóch endokannabinoidów - 2AG i 2OG. Poziom 2OG wzrastał po zbyt małej ilości snu i wpływało to na wybory żywieniowe uczestników.
Przed posiłkami przeprowadzono także obrazowanie mózgu za pomocą rezonansu magnetycznego. Badanym prezentowano różne zapachy i obserwowano aktywność kory gruszkowatej, tj. struktury mózgu, która jako pierwsza otrzymuje sygnały węchowe. Aktywność kory gruszkowatej w odpowiedzi na poszczególne zapachy różniła się po dobrze przespanej i niedospanej nocy.
Kora gruszkowata wysyła informacje do innej struktury mózgu - wyspy, która gromadzi dane na temat zapachu, smaku i tego, jaka ilość pokarmu znajduje się w danym momencie w układzie pokarmowym - tłumaczą autorzy.
Okazało się, że u osób z niedoborem snu występowało pogorszenie łączności pomiędzy korą gruszkowatą a wyspą. Stopień pogorszenia komunikacji przekładał się na wzrost poziomu 2OG i wybory żywieniowe, tj. konsumpcję wysokokalorycznych produktów.
"Gdy jesteśmy niewyspani, te obszary mózgu nie otrzymują wystarczającej ilości danych. Kompensujemy to sięgając po pokarm o większej gęstości energetycznej, który da im silniejszy sygnał" - komentuje dr Thorsten Kahnt, autor badań.(PAP)
koc/ agt/
